نقش كوفيان در شكل گيري واقعه كربلا از منظر شعر فارسي و عربي

The Role of the Kufans in the Formation of the Karbala Episode: Evidence from Arabic and Persian Poems

از عوامل اصلي پيدايش واقعه عظيم و دردناك كربلا كه طبيعتا در شعر عاشوراييسرايان ديده مي شود، مساله كوفه ويژگي هاي مردم اين شهر است. اگرچه اين موضوع، قبل از واقعه عاشورا نيز مورد توجه بوده است، اما در شهادت امام حسين(ع) و اصحاب ايشان جلوه نمايان تري دارد. از مهم ترين دوره هاي ادبي جامعه عرب، كه در آن به واقعه كربلا توجه ويژه اي شده، عصر عباسي است. نزد فارسي زبانان نيز، از مهم ترين دوره هايي كه شاعران به اين جريان پرداخته اند، دوره بازگشت ادبي است. پژوهش حاضر، با استفاده از مكتب آمريكايي با هدف بررسي وجوه تشابه و تفاوت زاويه نگاه شعر فارسي دوره بازگشت و شعر عربي عصر عباسي و بررسي مضامين مشترك در باب نقش كوفيان در شكل گيري واقعه كربلا از منظر شعر شاعران اين دو دوره، صورت گرفته است. شاعران دو دوره، دنياطلبي، بي وفايي، كينه توزي، فريبكاري و نفاق كوفيان را از عوامل اصلي شكل گيري واقعه كربلا دانسته اند. نكته ديگر اينكه شاعران عرب، عموما با زبان تند و صريح درباره كوفيان سخن گفته اند درحالي كه فارسي زبانان دوره بازگشت، بيشتر از زبان تعريض و كنايه بهره برده اند. از ديگر تفاوت ها اينكه دقت نظر شاعران عرب، در استفاده از كلمات و تعابير به كاررفته در شعر، بيش از فارسي زبانان بوده است.

The general characteristics of the Kufans have long been regarded as a factor in the formation of the Karbala episode. Despite this disloyalty had been highlighted in the pre-Ashura periods, its more prominent manifestation was certainly in the Karbala episode. As for the Arabic literature, the Karbala episode received the highest attention in the Abbasid Arabic literature. For Persian literature, it marked a restoration period, too. Based on an American literary school, the present paper compares and contrasts common features in Arabic and Persian Ashura literature, as it deals with the role of the Kufans. The analysis shows that such moral characteristics as excessive attention to this worldly life, animosity, duplicity, and hypocrisy make the main features of the Kufan's behavior. Arab poets seem more outspoken, while Persian poets make allusions, rather than making explicit references. Arab poets seem more exact in their diction.