پديد آورندگان :
رحيمي احمدآبادي، سميه دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران - دانشكدهٔ علوم تربيتي و روان شناسي - گروه روان شناسي , كلانتري، مهرداد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران - دانشكدهٔ علوم تربيتي و روان شناسي - گروه روان شناسي , عابدي، محمدرضا دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران - دانشكدهٔ علوم تربيتي و روان شناسي - گروه مشاوره , مدرس غروي، مرتضي دانشگاه علوم پزشكي مشهد، مشهد، ايران - مركز تحقيقات روانپزشكي و علوم رفتاري
كليدواژه :
كليشه هاي جنسيتي , باورهاي غيرمنطقي , سلامت روان , نارضايتي جنسيتي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: نارضايتي جنسيتي به صورت تمايل پايدار به تعلق به جنس مقابل يا اصرار بر تعلق‌داشتن به جنس مقابل و ناراحتي مفرط از جنسيت تعيين‌شده و نقش جنسي نسبت‌داده‌شده به فرد تعريف شده است. پژوهش حاضر با هدف نقش كليشه‌هاي جنسيتي در پيش‌بيني باورهاي غيرمنطقي و سلامت روان افراد مبتلا به نارضايتي جنسيتي انجام شد.
روش‌بررسي: طرح پژوهش حاضر، توصيفي و از نوع همبستگي بود. جامعهٔ آماري تمامي افراد مبتلا به نارضايتي جنسيتي در شهر مشهد بودند كه در سال‌هاي 96-1394 براي طي مراحل قانوني تغيير جنسيت به ادارهٔ كل پزشكي‌قانوني خراسان رضوي مراجعه داشتند. نمونهٔ پژوهش شامل صد فرد مبتلا به نارضايتي جنسيتي بود كه به‌صورت نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند. نمونه‌ها پرسشنامه‌هاي نقش جنسي ساندرا بم و باورهاي غيرمنطقي جونز و سلامت روان گلدبرگ و هيلر را تكميل كردند. تحليل داده‌ها در SPSS با استفاده از روش آماري ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون چندمتغيره به‌شيوهٔ گام‌به‌گام در سطح معنا‌داري 0٫05 صورت گرفت.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه مردان در نقش جنسي زنانگي درمقايسه با زنان در نقش جنسي مردانگي نمرات بيشتري كسب كرده و بين باورهاي غيرمنطقي و مردانگي همبستگي معنادار نبوده است (0٫04=r و 0٫651=p). ضريب همبستگي بين تعدادي از باورهاي غيرمنطقي يعني نياز به تأييد ديگران، انتظار زياد از خود، تمايل به سرزنش، واكنش به ناكامي، بي‌مسئوليتي هيجاني، نگراني زياد توأم با اضطراب، درماندگي درقبال تغيير و كمال‌گرايي با نقش جنسي زنانگي مثبت و معنادار به‌دست آمد (0٫39=r و 0٫001>p). همچنين ضريب همبستگي بين سلامت روان و زنانگي (0٫31=r و 0٫002=p) و سلامت روان و مردانگي (0٫31=r و 0٫001>p) و بين باورهاي غيرمنطقي و سلامت روان (0٫54=r و 0٫001>p) معنادار بوده است. كليشه‌هاي جنسيتي 17درصد از واريانس باورهاي غيرمنطقي (0٫001>p) و 24درصد از واريانس سلامت روان را در افراد مبتلا به نارضايتي جنسيتي پيش‌بيني كرده است (0٫001>p). نتايج مقايسهٔ دو گروه زنان و مردان مبتلا به نارضايتي جنسيتي نيز نشان داد كه ميانگين نمرات مردان در باورهاي غيرمنطقي (0٫058=p) و سلامت روان (0٫480=p) بيشتر از نمرهٔ زنان بوده كه باتوجه به مقدار تي محاسبه‌شده به‌لحاظ آماري معنادار نبوده است.
نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين پژوهش، كليشه‌هاي جنسيتي قادر به پيش‌بيني باورهاي غيرمنطقي و سلامت روان در افراد مبتلا به نارضايتي جنسيتي است؛ بنابراين، توجه به متغيرهاي حاصل از اين پژوهش در طرح‌ريزي‌هاي درماني براي افراد مبتلا به نارضايتي جنسيتي ضروري به نظر مي‌رسد.
چكيده لاتين :
Background & Objectives: Gender dysphoria is defined as the sustained desire for or insistence on belonging to the opposite gender as well as considerable discomfort with the assigned sex and gender role. The present study aimed to examine the role of gender stereotypes (masculinity–
femininity) in predicting the irrational beliefs and mental health of individuals with gender dysphoria.
Methods: This was a descriptive and correlational study. The statistical population included all individuals with gender dysphoria, visiting the Iranian Legal Medicine Organization of Razavi Khorasan Province, Iran, from 2014 to 2016, to follow legal proceedings for gender reassignment.
A hundred participants were selected via the convenience sampling method, provided informed consent, and completed Bem Sex–Role Inventory
(BSRI), Jones Irrational Beliefs Questionnaire, and Goldberg Depression Questionnaire. All statistical steps were performed using SPSS. The
obtained data were analyzed by Pearson’s correlation coefficient and multiple regression analysis with a stepwise method. The significance level
was set at 0.05.
Results: The present study findings suggested that males with gender dysphoria in femininity gender roles gained higher scores than females
with gender dysphoria in masculinity gender roles. The correlation coefficient between irrational beliefs and masculinity was not significant
(r=0.04, p=0.651). The correlation coefficient between several irrational beliefs, the need for others’ confirmation, high expectation, tendency
to blame, response to failure, emotional irresponsibility, a great concern with anxiety, helplessness toward change, and perfectionism with the
sexual role of positive women were significant (r=0.39, p<0.001). The correlation coefficient between mental health and femininity was positive
and significant (r=0.31, p=0.002). The correlation coefficient between mental health and masculinity was positive and significant (r=0.31,
p<0.001). The correlation coefficient between irrational beliefs and mental health (r=0.54, p<0.001) was positive and significant. Gender
stereotypes predicted 17% of the variance of irrational beliefs in the samples with gender dysphoria (p<0.001).
Furthermore, gender stereotypes predicted 24% of the variance of mental health in the subjects with gender dysphoria (p<0.001). The results of
the comparison of two gender groups with gender dysphoria also revealed that the mean scores of men with gender dysphoria was higher in
irrational beliefs, compared to those in women, which was not statistically significant concerning the t–value (p=0.058). The results of the
comparison of two gender groups with gender dysphoria also indicated that the mean scores of men with gender dysphoria was higher in mental
health, compared to those in women, which was not statistically significant concerning the t–value (p=0.480).
Conclusion: Based on the current study findings, gender stereotypes could predict irrational beliefs and mental health in individuals with gender
dysphoria. Therefore, the consideration of the variables derived from this research in therapeutic planning is necessary for those with gender dysphoria.
