بررسي تداوي بيماري‌هاي روحي-اعتقادي از نظر قرآن با محوريت تفسير الميزان

A Study on the Treatment of Psycho-ideological illnesses According to the Holy Qur'an with a Focus on Tafsir Al-Mizan

با نظر در آيات قرآن كريم با اين حقيقت روبرو مي‌شويم كه انسان داراي دو بعد مهم و اصلي، روحاني وجسماني است. هر يك از اين دو بعد مي توانند سالم يا بيمار باشند. همان طور كه براي بيماري جسمي‌اش دوائي است، براي بيماري روحي‌اش نيز دوائي وجود دارد. قرآن كريم آياتش را به عنوان نسخه شفابخش روح انسان معرفي كرده است. در ادبيات قرآني، سلامت روحي يا معنوي با كليد واژه"قلب" گره خورده و از قلبِ سليم و قلب مريض سخن به ميان آمده است. اينكه قرآن كريم قلب را بيمار خوانده قطعاً به منزله ي ثبات قلب و استقامت نفس را مختل مي‌سازد. داده‌هاي اين مقاله با روش كتابخانه‌اي جمع‌آوري شده و به ‌صورت توصيفي- تحليلي به نگارش درآمده است. اين نوشتار با هدف درمان بيماري‌هاي روح- اعتقادي مي كوشد آن را از نظر قرآن مورد بررسي قرار دهد. تفسير الميزان به استناد آيات قرآني تأكيد ‌دارد كساني كه در عقيده، كفر و در عمل، نفاق را برگزيدند از سلامت رواني برخوردار نيستند و جلوه ي كفر و نفاق، ناشي از ضعف ايمان به خداست كه نتيجه آن بروز خلق و خوي متناسب با اخلاقيات شرك آلود مي باشد. علامه ي طباطبايي معتقد است كه انسان موجودي مختار و آزاد است و آگاهانه مي‌تواند تغيير جهت دهد و عقايد و انديشه خود را اصلاح نمايد. اين امر زماني ميسر خواهد شد كه خود را از خطر لغزش و انحراف به خدا بسپارد و از او عصمت و مصونيت بخواهد. طباطبايي، تأثير درماني قرآن را در دردهاي جسماني نپذيرفته ولي دردهاي روحي و رواني را پذيرفته است؛ با اين وجود قرآن كريم درمان بيماريهاي روحي- اعتقادي انسان است و مي‌تواند بيماري‌هايي چون كفر، نفاق، شرك و مانند آنها را درمان كند. لذا مسلمانان بايد قدر اين نعمت الهي را دانسته و از مواهب قرآن كريم استفاده نمايند تا به سعادت و رستگاري حقيقي برسند.

Considering the verses of the Holy Quran, we come across the fact that man has two important and main dimensions, spiritual and physical. Either of these two dimensions can be healthy or ill. Just as there is a cure for human physical illness, there is also a cure for human mental illness. The Holy Quran has introduced its verses as a healing prescription of the human soul. In Qur'anic literature, mental or spiritual health is tied to the keyword "heart" and the healthy heart and the ill heart have been discussed. The fact that the Holy Qur'an calls a heart ill, it means that the heart definitely impairs the confidence and the endurance of the soul. The data of this article have been collected by library method and have been written in a descriptive-analytical manner. This article tries to examine Psycho-ideological illnesses from the point of view of the Qur'an with the aim of treating them. Tafsir al-Mizan, quoting Quranic verses, emphasizes that those who chose heresy in belief, and hypocrisy in practice do not have mental health, and the manifestation of heresy and hypocrisy is due to the weakness of faith in God, which results in a temperament appropriate to heretical morality. Allameh Tabatabai believes that man is a free and independent being and can consciously change direction and reform his ideas and thoughts. This will be possible when man resorts to God from the danger of sins and deviation and asks Him for infallibility and immunity. Tabatabai has not accepted the therapeutic effect of the Qur'an on physical pain but has accepted its therapeutic effect on mental and psychological pain; consequently, the Holy Qur'an is the cure for human Psycho-ideological illnesses and can heal illnesses such as heredity, hypocrisy, polytheism and the like. Therefore, Muslims should appreciate this divine blessing and use the gifts of the Holy Quran to achieve true happiness and salvation.