مطالعۀ تطبيقي آراء ناصرخسرو و برادران شلگل در زمينۀ «نگاه شاعرانه به جهان» بر مبناي فلسفۀ فلوطين

A comparative study of ideas of Naser khosrow and Schlegel brothers on "poetic view of the World" based on philosophy of plotinus

در برخي مكاتب فكري نظرگاه ­هاي شاعرانه براي تفسير جهان و پديده­ هاي آن با ديدگاه­هاي فلسفي آميخته شده ­اند و پديداري آثاري با محتواي ادبي-فلسفي حاصل چنين نگرشي بوده­ است. در اين پژوهش، آراء ناصرخسرو (394-481 ه.ق) (از پيروان مذهب اسماعيلي) و برادران شلگل: فردريش (1772-1829 م) و آگوست ويلهلم (1767-1845م) (از بنيان­‌گذاران رمانتيسم آلماني) در زمينۀ نگاه شاعرانه به جهان را مورد مطالعۀ تطبيقي قرار داده­ايم. هدف از اين مطالعه، نشان دادن شباهت‌ها و تفاوت‌هاي ميان انديشه‌هاي متفكران مذكور به عنوان نمايندگاني از دو فرهنگ غنيِ كشورهاي ايران و آلمان در زمينۀ نگاه شاعرانه به جهان بوده ‌است. با توجه به اين‌كه ايران و آلمان شاعران بزرگي را به جامعۀ بشري تقديم كرده‌اند، انجام مطالعاتي در زمينۀ قياس ديدگاه‌هاي شاعران و ادباي دو كشور (با توجه به ريشه‌هاي تفكراتشان) براي روشن‌تر شدن ابعاد مختلف كارهاي آنان ضروري مي‌نمايد. مطالعۀ تطبيقي مفهوم «نگاه شاعرانه به جهان» در آثار متفكران مورد بحث نشان مي­دهد كه اينان چگونه سعي داشتند با استفاده از آميختگيِ ديدگاه­هاي فلسفي و شاعرانه به تفسير جهان و نيز ترسيم دنياي آرماني-ذهني خود بپردازند. توصيف زيبايي‌هاي جهان و تلاش براي نشان‌ دادن سرچشمۀ آن‌ها در جهان برين، مهم‌ترين شباهت بين آن‌ها و تفاوت در نگاه ديني و فلسفي، مهم‌‌ترين تفاوتشان به شمار مي‌رود. مطالعۀ آراء آنان با نگاهي به ديدگاه­هاي فلوطين اسكندراني (فيلسوف نوافلاطوني) صورت گرفته؛ زيرا مفاهيم اصلي تفكر اين فيلسوف به وضوح در انديشه­هاي ناصرخسرو و برادران شلگل ديده‌ مي­شود. اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي-مقايسه‌اي از طريق مطالعۀ كتابخانه‌هاي، يادداشت‌برداري، تنظيم، مقايسه و تحليل يادداشت­ها انجام شده‌ است.

In some schools, philosophical and poetic views are mixed to interpret the World and its phenomena, and introduced some works with philosophical and poetic content. In this research, the views of Naser Khosrow (394-481 A.H) and The Schlegel brothers Friedrich (1772-1829 A.D) and A.W (1767-1845 A.D) (two founders of Romantic school) are studied in the way of comparative study, in the field of poetic views. Our purpose is to show the similarities and differences between the ideas of these thinkers as the represents of two culture of Iran and Germany on poetic view of the World. Regarding to the fact that Iran and Germany introduced some great poets to the human society, such studies seem necessary. The comparative study shows that how they try to draw their subjective & ideal world and interpret them by use of combination of philosophical and poetic views. To describe the beauties of the world and try to show the root of them in the heaven, is the most similarity between them and the difference in the philosophical and theological view, is the most difference between them. This study is done with take a look to the views of Alexandrian Plotinus (A neoplatonic philosopher) because we can obviously see the important ideas of this philosopher in the works of Naser Khosrow and The Schlegel brothers. This research has been done by the descriptive, analytic, comparative method through the studying in the library, taking notes; and ordering, comparing and analyzing the notes.