عنوان مقاله :
بررسي نقش حرمسرا در تعيين جانشين پادشاه در دوره صفويه
عنوان به زبان ديگر :
The Role of the Harem in Determining the King's Successor in the Safavid Era
پديد آورندگان :
رضائي، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف آباد - گروه تاريخ، نجف آباد، ايران , جديدي، ناصر دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف آباد - گروه تاريخ، نجف آباد، ايران , يوسف جمالي، محمد كريم دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجف آباد - گروه تاريخ، نجف آباد، ايران
كليدواژه :
حرمسرا , زنان , خواجه سرايان , صفويه , جانشيني
چكيده فارسي :
حرمسرا به عنوان يكي از كانون‌هاي تصميم‌گيري در دوره صفويه مطرح بوده است و زنان درباري در صورت وجود شرايط مناسب در عرصه سياسي حضوري موثر داشتند. آنان در دوره شاه اسماعيل اول و هم در دوره شاه تهماسب توانستند در مسائل كلي حاكميت دخالت كنند و در دوره شاه اسماعيل دوم و شاه محمدخدابنده اين توانائي را بدست آوردند كه، يكي را عزل و ديگري را به تخت بنشانند. اين اعمال از سوي زنان حرمسرا سبب شد كه شاه عباس نسبت به دخالت‌هاي آنان حساس شده و تلاش كند قدرت اين نهاد را در دربار محدود نمايد. اما علي‌رغم تلاش‌هاي او كانون قدرتي در حرمسرا شكل گرفت كه علاوه بر زنان، خواجه سرايان نيز در آن شركت داشتند. بررسي متون عصر صفوي نشان ميدهد كه با توجه به نقش زنان حرم و خواجه سرايان در تربيت شاهزادگان، اين گروه قدرتمند در عزل و نصب فرمانروايان تاثير زيادي داشته‌اند. پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي صورت گرفته است. بر پايه‌ي يافته‌هاي اين پژوهش حرمسرا و زنان عصر صفوي علي‌رغم محدوديت‌هاي سياسي و اجتماعي نقش برجسته‌اي در تعيين جانشين پادشاه داشته اند.
چكيده لاتين :
The harem, or odalisque, was notable as a center for political decision-makings in the Safavid Era when court women could play effective roles in the political arena in case appropriate conditions were met. Safavid women played significant roles in the field of politics: they engaged in general politics during the governments of Shah Ismail I and Tahmasp I. During the administration of Shah Ismail II and Shah Mohammad Khodabanda, women gained so much power that they could dismiss one and throne the other. Such powerfulness of harem women caused Shah Abbas to make attempts to limit this institution in the court and confine their engagements. Despite his attempts, however, a center of power was formed in harem in which both women and eunuchs engaged. A survey of Safavid texts indicates that women and eunuchs played significant parts in appointment and dismissal of governors with regard to their roles in schooling princes. The present study, bearing a descriptive-analytical approach, indicated that Safavid harem of women played significant roles in determination of king’s successor, despite their sociopolitical limitations.
عنوان نشريه :
تاريخ - دانشگاه آزاد اسلامي واحد محلات
