بينش و روش درتاريخ نگاري سيفي هروي

The methods and insight into the historiography of Seifi heravi

تاريخ نامه هرات، تاليف سيفي هروي يكي از مهمترين كتب تاريخ محلي ايران در عصر ايلخانان است كه به زبان فارسي نگارش يافته است.اين پژوهش در صدد است ،با بررسي زندگي نامه، آثار ،منابع اطلاعاتي مورخ در نگارش اثر،گرايش‌هاي مذهبي وي،انگيزه هاي تاليف، محتوي آثار ،شاخصه هاي تاريخ نگاري وي را از خلال روايات ارائه نمايد تا بتوان با شناخت منظومه فكري مورخ ،روش تاريخ نگاري وي را در اين خصوص نشان دهد. يافته هاي پژوهش حاضر، مبتني بر روش تاريخي و بهره‌گيري از شيوه كتابخانه‌اي، نشانگر اين موضوع است كه هروي با نگارش مجموعه غياثي و اختصاص بخش هايي از تاريخ هرات به اخلاق سياسي، تاريخ را در زمره علوم نقلي ندانسته وآن را به حكمت عملي نزديك كرده و عرصه‌ايي براي انعكاس حكمت عملي قرار داده است . او در روش تاريخ نگاري خود از رويكرد انتقادي و عِلي بهره برده اما نتوانسته آن را اساس كار خويش قرار داده و از آن به طور فراگير استفاده نمايد.بازتاب مسايل اجتماعي يكي از مهم ترين ويژگي هاي تاريخ نگارانه اثر مورخ و بيانگر رويكرد جدي وي به مسايل اجتماعي است .تاريخ نامه هرات به جهت اشتمال بر شرح برخي از شعرا و علما و بزرگان نيز در خور توجه است.

The Tarighname- Harat‚The compiled by Seifi Heravi is one of the most important local historical books of Iran in Ilkhanian era thate has been written in Persian. This research aims to provide biography‚ works‚the sources of information of historiographer in writing of the work‚his religious tendencies‚ the compilation motives‚the content of works‚his historiographical chracterstics shows through the narration. In order to understand the historiographers intellectual system‚ he can show his method of historiography in this regard. The findings of the present study‚ based on historical method and use of the library method‚ indicate that Heravi by writing Gheyasis collection and dedicates parts of Haratś history to political ethics‚dose not regard history as atransmitted science and brings it closer to practical wisdom‚ and it has set the stage for reflection of practical wisdom. He has used the critical and casual approach to his histography‚but has not been able to base it on his work and use it extensively.the reflecting on social issus is the one of the most important features of the historiographerś work and expressivs the serious approach to sociological issues. Tarighname- Harat is also worthy of menton for some poets‚scholars‚andelders.