پديد آورندگان :
رستمي، صباح دانشگاه آزاد اسلامي واحد زنجان، زنجان، ايران , اسدزاده، حسن دانشگاه علامه طباطبائي، تهران، ايران - دانشكدۀ روان شناسي و علوم تربيتي - گروه روان شناسي تربيتي , انتصارفومني، غلامحسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد زنجان، زنجان، ايران - گروه روان شناسي , حجازي، مسعود دانشگاه آزاد اسلامي واحد زنجان، زنجان، ايران - گروه روان شناسي
كليدواژه :
برنامهٔ درماني گربهٔ مقابله گر , اضطراب امتحان , عملكرد تحصيلي , دانش آموزان پايهٔ ششم ابتدايي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: اضطراب امتحان يكي از دلايل اصلي افت تحصيلي و ناتواني در ارتقا به پايه‌هاي تحصيلي دانش‌آموزان در مقاطع تحصيلي ابتدايي است؛ بنابراين پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي برنامهٔ درماني گربهٔ مقابله‌گر بر اضطراب امتحان و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان انجام پذيرفت.
روش بررسي: اين پژوهش به‌شيوهٔ نيمه‌آزمايشي و با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون و پيگيري با گروه‌هاي آزمايش و گواه اجرا شد. جامعهٔ آماري تمامي دانش‌آموزان دختر پايهٔ ششم ابتدايي مشغول به تحصيل در سال تحصيلي 99-1398 در شهر زنجان بودند. از بين آن‌ها تعداد 40 نفر داوطلب واجد شرايط وارد مطالعه شدند. سپس به‌صورت تصادفي در گروه آزمايش و گروه گواه قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامۀ اضطراب امتحان (ابوالقاسمي و همكاران، 1375) و عملكرد تحصيلي دانش‌آموز در نيم‌سال اول تحصيلي جمع‌آوري شد. براي گروه آزمايش، آموزش برنامهٔ درماني شناختي‌رفتاري گربهٔ مقابله‌گر براساس بستۀ آموزشيكندال و هدكي (2006) در شانزده جلسهٔ شصت‌دقيقه‌اي ارائه شد؛ اما گروه گواه هيچ آموزشي دريافت نكرد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با روش آماري تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در سطح معناداري 0٫05 با نرم‌افزار SPSSنسخهٔ 24 انجام پذيرفت.
يافته‌ها: براي متغير اضطراب امتحان اثر گروه، اثر زمان و اثر متقابل گروه × زمان معنادار بود (0٫001>p). براي متغير عملكرد تحصيلي اثر گروه و اثر زمان (0٫001>p) و اثر متقابل گروه×زمان (0٫010=p) معنادار بود. همچنين تفاوت معنادار در ميانگين‌هاي گروه آزمايش در مراحل پيش‌آزمون با پس‌آزمون (0٫001>p) و پيش‌آزمون با پيگيري (0٫001>p) براي دو متغير مشاهده شد و تأثير آموزش برنامهٔ درماني گربهٔ مقابله‌گر را بر كاهش اضطراب امتحان (0٫142=p) و افزايش عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان (0٫001>p) در مرحلهٔ پيگيري نشان داد.
نتيجه‌گيري: برنامهٔ درماني گربهٔ مقابله‌گر مي‌تواند با تشخيص نشانه‌هاي اضطراب ناخواسته در كودكان و استفاده از اين نشانه‌ها به‌عنوان راهنما درجهت به‌كارگيري مديريت اضطراب به كاهش ناتواني‌هاي آموزشي و بهبود عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان منجر شود.
چكيده لاتين :
Background & Objectives: Test anxiety is among the most common anxieties that children face during their education; it is also one of the main reasons for academic failure and inability to progress in elementary students. There is a treatment for test anxiety that can be used in various
individual and group–based interventions. There exist several types of cognitive–behavioral programs for children, i.e., used in situations, like school. This is because this anxiety, as a deterrent to students' academic achievement and performance, imposes significant costs on communities.
Thus, the present study aimed to determine the effects of the Coping Cat Program (CCP) on test anxiety and academic performance in sixth–
grade students.
Methods: This was a quasi–experimental study with a pretest–posttest–follow–up and a control group design. The statistical population of the
study included all sixth–grade female elementary students in Zanjan City, Iran, in the academic year of 2019–2020. Of whom, 40 qualified
volunteers with the lowest average score (15.00) in the first semester 0 and highest scores (37.50) in the Test Anxiety Inventory (TAI;
Abolghasemi et al., 1996) were selected as the study samples. The study participants were randomly divided into the experimental and control
groups. The inclusion criteria of the study included being sixth–grade female students, interested in cooperating with the present research, and
having no biopsychological illnesses (based on the information in their academic records). Exclusion criteria also included the lack of interest in
cooperating with the research and absence from >1 training sessions. The required data were collected in pretest, posttest, and follow–up phases
by the TAI. Furthermore, to recognize the academic performance of the study subjects, the average scores obtained in the first semester of the
academic year 2019–2020 were considered. Moreover, the experimental group received CCP (Kendall & Hedtke, 2006) in sixteen 60–minute
sessions. In this period, the control group received no training. To evaluate the stability of the results, one month after the posttest, the
experimental group was followed up. In this study, mean and standard deviation values were used to analyze descriptive statistics. Moreover,
repeated–measures Analysis of Variance (ANOVA) was used to analyze the obtained data; Benfroni posthoc test was applied to examine pairwise
comparisons. All statistical operations were performed in SPSS at the significance level of 0.05.
Results: The repeated–measures ANOVA data revealed that for the test anxiety, group effect (p˂0.001; Eta=0.292), time effect (p˂0.001;
Eta=0.345), and group×time interaction (p˂0.001; Eta=0.278) were significant. Concerning academic performance, the effect of group (p˂0.001;
Eta=0.242), the effect of time (p˂0.001; Eta=0.429), and the interaction of group×time (p=0.010; Eta=0.162) were significant. Moreover,
Benfroni posthoc test results indicated a significant difference between the mean scores of the experimental group respecting the pretest and
posttest (p˂0.001) as well as pretest and follow–up (p=0.142) for test anxiety and academic performance. The obtained results suggested the
positive effect of CCP on reducing test anxiety (p=0.142) and increasing academic performance (p˂0.001) in primary school children at the
follow–up phase.
Conclusion: CCP can diagnose undesired anxiety symptoms in children and use these symptoms as a guide to anxiety management to reduce educational disabilities and improve students' academic performance.
