پديد آورندگان :
خواجه ميرزا، وحيده دانشگاه آزاد اسلامي واحد نيشابور، نيشابور، ايران - گروه روان شناسي , صفاريان طوسي، محمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد، مشهد، ايران - گروه علوم تربيتي , نجات، حميد دانشگاه آزاد اسلامي واحد قوچان، قوچان، ايران - گروه روان شناسي , زنده دل، احمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد نيشابور، نيشابور، ايران - گروه رياضي
كليدواژه :
درمان فعال سازي رفتاري , ادراك ساختار كلاس , افسردگي اساسي , دانش آموزان
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: ادراك دانش‌آموزان از ساختار كلاس متغيري شناختي-محيطي است كه تحت‌تأثير عوامل مختلف و در موقعيت‌هاي متفاوت تغيير مي‌كند؛ بنابراين پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي درمان فعال‌سازي رفتاري بر ادراك ساختار كلاس دانش‌آموزان دختر مبتلا به افسردگي اساسي انجام شد.
روش بررسي: پژوهش حاضر نيمه‌آزمايشي از نوع پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را تمامي دانش‌آموزان دختر مقطع دبيرستان مبتلا به افسردگي اساسي تشكيل دادند كه در شش ماه دوم سال 1396 براي درمان به كلينيك‌هاي خدمات روان‌شناختي آموزش‌وپرورش شهر مشهد مراجعه كردند. از بين آن‌ها تعداد سي نفر داوطلب واجد شرايط به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه جايگزين شدند. ابزار پژوهش شامل مصاحبهٔ باليني ساختاريافتۀ تشخيصي براي DSM-IV (فرست و همكاران، 1996)، پرسشنامهٔ افسردگي بك-ويرايش دوم (بك و همكاران، 1996) و مقياس ادراك ساختار كلاس (بلكبرن، 1998) بود. درمان فعال‌سازي رفتاري در طي چهار هفتهٔ دو جلسه‌اي هر جلسه به‌مدت شصت دقيقه براساس پروتكل درماني ديميجيان و همكاران (2011) ارائه شد؛ اما گروه گواه هيچ مداخله‌اي دريافت نكرد. براي تحليل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ 22، آزمون خي‌دو و تحليل كوواريانس تك‌متغيره در سطح معناداري 0٫05 استفاده شد.
يافته‌ها: تحليل داده‌ها نشان داد، ميانگين نمرات مؤلفه‌هاي وظايف انگيزشي، حمايت خودمختارانه، ارزشيابي تبحري و به‌طوركلي ادراك ساختار كلاس دانش‌آموزان دختر مبتلا به افسردگي اساسي در گروه آزمايش در مقايسه با گروه گواه افزايش يافته است (0٫001>p).
نتيجه‌گيري: براساس نتايج پژوهش مي‌توان گفت، درمان فعال‌سازي رفتاري در بهبود ادراك ساختار كلاس دانش‌آموزان دختر مبتلا به افسردگي اساسي مؤثر است.
چكيده لاتين :
Background & Objectives: Major Depressive Disorder (MDD) is the most prevalent mental health illness and among the major causes of disability in one's life. Depression in children and adolescents occurs and continues under the impact of various factors, such as the lack of social
reinforcement as well as environmental, personality, and social characteristics. In this regard, an influencing factor in students' depression concerning educational settings is the perception of classroom structure during education. Considering the consequences of depression on life
and the education of students, using various interventions to alleviate depression and reduce the severity of its symptoms seems necessary.
Accordingly, a cognitive therapy approach used for various psychological disorders is Behavioral Activation (BA). Therefore, the present study
aimed to determine the effects of BA on the perception of classroom structure in female students with MDD.
Methods: This was a quasi–experimental study with a pretest–posttest and a control group design. The statistical population of the study
consisted of all high school girl students with MDD who were referred to psychiatric clinics in Mashhad City, Iran, in the second half of 2018.
The statistical sample of this study included 30 qualified volunteers who were selected based on a structured clinical interview for the Diagnostic
and Statistical Manual of Mental Disorders–Fourth Edition (DSM–IV) (First et al., 1996) and the scores of Beck Depression Inventory–II (BDI–
II, Beck, et al., 1996). The study subjects were randomly placed in the experimental and control groups (n=15/group). The inclusion criteria of
the study were the age range of 14 to 17 years; the diagnosis of MDD using structured clinical interview for DSM–IV; obtaining scores of >19
in the BDI–II; presenting acute medical illnesses and brain damage. The exclusion criteria of the study included the lack of informed consent
and absence from >2 training sessions. Research tools included a structured clinical interview for DSM–IV (First et al., 1996), the BDI–II (Beck
et al., 1996), and the Perception of Classroom Structure Scale (Blackburn, 1998). BA training was provided based on the training package of
Dimidjian et al. (2011) in 4 weeks for two 60–minute sessions; however, the control group received no intervention. The obtained data were
analyzed in SPSS using Chi–squared test and one–way Analysis of Covariance (ANCOVA) at the significance level of 0.05.
Results: The present study data suggested that the mean scores of the experimental group in the components (motivational tasks, autonomy
support, & proficiency evaluation) and overall perception of classroom structure of explored students increased in the experimental group,
compared to the controls (p<0.001). Furthermore, the effect of BA on the perception of classroom structure (0.757) and its components, namely
motivational tasks (0.882), autonomy support (0.474), and proficiency evaluation (0.773) was calculated.
Conclusion: Based on the current research results, BA was effective in improving the perception of classroom structure in female students with MDD.
