مضامين عرفاني و جلوه‌هاي عارفانه در وصاياي شهداي دفاع مقدس

The study of mystical themes and mystical manifestations in the writings of holy martyrs

مقدمه: يكي از ابعاد زيبا و جذاب پيام‌هاي عرفاني و الهي وصيت‌نامه شهدا، انتقال پيام‌هاي تربيتي و اخلاقي به نسل جوان و آشنايي با آرمان‌هاي سازنده شهدا است. پژوهش حاضر با هدف بررسي مضامين و مفاهيم عرفاني و به‌كارگيري نمودهاي آن در وصاياي شهداي دفاع مقدس انجام شد. روش تحقيق در مرحله گردآوري اطلاعات، كتابخانه‌اي بود كه به شيوه مطالعه دقيق و با مراجعه به ميراث گرانبهاي مكتوب وصيت‌نامه شهداي استان‌هاي مختلف سامان يافت. وصاياي شهدا فارغ از سن، مقام، مسئوليت، مكان و محل اعزام، جمع‌آوري، مطالعه و دسته‌بندي شد. نتيجه‌گيري: اغلب شهداي عزيز با سطوح تحصيلي مختلف، موضوعات، مفاهيم، مناجات‌ها و دل‌نوشته‌هاي عارفانه را در وصيت‌نامه‌هاي خود به گونه‌اي شگفت‌انگيز و اعجاب‌آور منعكس كرده‌اند. رهبري پيامبرگونه حضرت امام راحل و اخلاص رزمندگان در بعد عرفاني و اخلاقي آنان را به سمت عرفان ناب اسلامي كشاند؛ اما آنچه نقش شهدا را برجسته و درخشان‌تر مي‌كند، نداشتن هراس از مرگ، لحظه‌شماري براي وصال يار و ديگر ارزش‌هاي الهي و فضايل معنوي آنان است، به‌طوري كه در نگارش وصيت‌نامه‌ها، حقيقت عرفان جاري و حضور خدا در سراسر زندگي شهيدان مشهود است؛ تا آنجا كه رزم و مرگشان رنگ الهي به خود مي‌گيرد و عاشقانه و عارفانه به سوي معبود خويش پر مي‌كشند.

Introduction: One of the beautiful and attractive aspects of the mystical and divine messages of the martyrs' will is to convey the educational and moral messages to the younger generation and to become acquainted with the maker goals of the martyrs. The purpose of this study was to investigate the mystical themes and concepts in the wills of the martyrs of the holy defense. The research method in collecting information was a library which was organized through careful study of the precious written heritage of martyrs of different provinces. Martyrs' wills were collected, studied, and classified, regardless of age, position, responsibility, and location. Conclusion: Most dear martyrs with various educational backgrounds have reflected mystical topics, concepts, and prayers in their wills amazingly. Prophetic leadership of Imam and the sincereness of warriors in the mystical and ethical dimensions led them to pure Islamic mysticism, but what makes the role of martyrs more prominent and brilliant is the lack of fear of death, counting the moments for joining God and other divine and spiritual values; as in the writing of the wills, the truth of the mysticism and presence of God is evident throughout the lives of the martyrs, insofar as their warfare and death take on a divine color.