مدل‌يابي اهمال‌كاري تحصيلي، براساس طرحواره‌هاي ناسازگار و ويژگيهاي شخصيتي با ميانجي‌گري تنظيم هيجاني و خودتعيين‌گري در دانش‌آموزان

Modeling Academic Procrastination, Based on Maladaptive Schemas and Personality Traits Mediated by Emotional Regulation and Self-Determination in Students

هدف: اهمال كاري تحصيلي بيانگر تأخير در فعاليتهاي تحصيلي است كه ميتواند عمدي، اتفاقي و يا عادتي بوده و با عوامل متعددي مرتبط باشد. پژوهش حاضر با هدف پيش بيني اهمال‌كاري تحصيلي بر اساس طرحواره‌هاي ناسازگار و ويژگيهاي شخصيتي با ميانجي گري تنظيم هيجاني و خودتعيين‌گري در دانش‌آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش توصيف از نوع همبستگي بود. جامعه آماري پژوهش را تمامي دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال 99-1398 تشكيل داد. 350 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب و پرسشنامه‌هاي اهمالكاري تحصيلي سولومون و راثبلوم (1984)، طرحواره‌هاي ناسازگار يانگ )1998)، ويژگي‌هاي شخصيتي مك‌كري و كاستا (1985)، تنظيم هيجاني گراس و جان (2003) و خودتعيين گري گارديا، دسي و ريان (2000) را تكميل كردند. داده ها با استفاده از روش مدل يابي معادلات ساختاري تحليل شد. يافته‌ها: براساس نتايج اين پژوهش، مدل پيشنهادي روابط علّي بين متغيرهاي مذكور، از برازش قابل قبولي برخوردار بود. به طور كلي، در مدل پيشنهادي پژوهش، نتايج نشان دادند كه طرحواره‌هاي ناسازگار و ويژگيهاي شخصيتي هم به صورت مستقيم و هم بهصورت غيرمستقيم از طريق تنظيم هيجاني و خودتعيين‌گري در دختران دانش آموز با اهمال‌كاري تحصيلي رابطه دارند. همچنين، نتايج نشان داد كه رابطه بين تنظيم هيجاني و خودتعيين‌گري با اهمال‌كاري تحصيلي در دختران دانش آموز منفي و معنادار است. نتيجه گيري: توصيه ميشود روانشناسان تربيتي و مشاوران تحصيلي براي كاهش اهمال كاري تحصيلي در دانش آموزان برنامه آموزشي مناسبي را تدوين كرده و راهكارهاي بهبود طرحواره هاي ناسازگار، ويژگيهاي شخصيتي، تنظيم هيجان و خودتعيينگري را به آنان آموزش دهند.

Purpose: Academic procrastination indicates a delay in academic activities that can be intentional, accidental or habitual and is related to several factors. The aim of this study was to predict academic procrastination based on maladaptive schemas and personality traits mediated by emotional regulation and self-determination in students. Methodology: The research method was descriptive-correlational. The statistical population of the study consisted of all female high school students in Tehran in 2009-2010. 350 students were selected by purposive sampling method and Solomon and Rothblom 1984 academic procrastination questionnaire, maladaptive schemas (Young, 1998), personality traits (McCurry and Costa, 1985), emotional regulation (Gross and John, 2003) and self-determination (Guardia, Desi and Ryan, 2000). Data were analyzed using structural equation modeling. Findings: Based on the results of this study, the proposed model of causal relationships between the mentioned variables had an acceptable fit. In general, in the proposed research model, the results showed that maladaptive schema and personality traits both directly and indirectly through emotional regulation and self-determination in female students with procrastination. They have an educational relationship. Also, the results showed that the relationship between emotional regulation and self-determination with academic procrastination in female students is negative and significant. Conclusion: It is recommended that educational psychologists and academic counselors develop a suitable educational program to reduce academic procrastination in students and teach them strategies to improve maladaptive schemas, personality traits, emotion regulation and self-determination.