ارزيابي توليد رواناب ناشي از بارندگي در كانون‌هاي گرد و غبار استان خوزستان

Evaluation of runoff production due to rainfall dust Source of Khuzestan province

استان خوزستان در سال هاي اخير بدليل خشك سالي و مديريت نادرست منابع آب گرفتار طوفان هاي گرد و غباري با غلظت شديدتر و ماندگاري بيشتر شده است. يكي از نيازهاي اساسي اينكار تامين آب مورد نياز براي آبياري نهال كاري ها است. در مقاله حاضر به ارزيابي پتانسيل توليد رواناب در محل كانون هاي گرد و غبار پرداخته شده است. براي اينكار با استفاده از روش سازمان حفاظت خاك آمريكا (SCS-CN) و تهيه لايه‌هاي پوشش گياهي، خاك، كاربري اراضي كه از ملزومات روش مذكور مي باشد، ارتفاع و حجم رواناب در واحد سطح عرصه هاي مورد مطالعه تعيين شد. نتايج حاصل نشان داد كه از مساحت 643300 هكتاري كانون ها قسمت اعظم عرصه را اراضي باير با پوشش گياهي كم در بر گرفته و سطحي بالغ بر522300 هكتار نيز در گروه هيدرولوژيكي خاك C و D با نفوذپذيري كم قرار گرفته است. همچنين محاسبات حاصل از بررسي ميزان رواناب توليد شده در سطح كانون ها نشان داد كه در كانون جنوب شرق اهواز در سه ماهه نوامبر تا ژانويه به ازاي هر هكتار به ترتيب معادل 80، 120 و 95 متر مكعب آب قابل استحصال است. در محدوده كانون اميديه- هنديجان ميزان رواناب در ماههاي آذر و دي از حدود 60 تا حداكثر 160 متر مكعب در هكتار و در كانون هورالعظيم-خرمشهر در نيمه دوم سال و در محل پروژه هاي نهالكاري از30 تا حدود 80 متر مكعب در هكتار امكان توليد رواناب وجود دارد كه مي توان تمهيدات لازم را براي مديريت استفاده از اين امكان بكار گرفت.

Recently, Khuzestan province has been faced by dust storms with a higher mass concentrations and longer durations. Providing the water needed to irrigate the seedlings is one of the basic needs. The potential for runoff production at dust sources has been evaluated in the present paper. For this purpose, the volume and depth of runoff were determined based on the area's hydrologic soil group, vegetation cover and land use layers using the US Soil Conservation Organization (SCS-CN) method at the unit level of the studied areas.The results showed that most of the dust centers with an area of 643300 hectares are covered by barren lands with low vegetation and an area of 522,300 hectares is also included in the hydrological soil group C and D. The calculations derived from the amount of runoff generated in the dust center showed that in South East Dust Center of Ahvaz in the November to January quarter per hectare respectively 80, 120 and 95 cubic meters of water can be extracted. It is possible to produce runoff in the Omidieh-Hindijan dust center in December and January from about 60 to a maximum of 160 cubic meters per hectare, in Hoor Al-Azim-Khorramshahr dust center from 30 to about 80 cubic meters per hectare in the second half of the year and in the place of planting projects that the necessary arrangements must be made to manage the use of this possibility).