بررسي تأثير بازارچه مرزي «تمرچين» بر گسترش فيزيكي شهر پيرانشهر در محدوده زماني 1385 تا 1393

فعال‏شدن بازارچه‏هاي مرزي در چند سال اخير موجبات رشد اقتصاديِ بيشتري را براي شهرهاي مرزي فراهم كرده است؛ يعني جرياني كه به توسعه اقتصادي و رشد شهري (رشد شهرها) منجر مي‏شود. روشن است كه توسعه فعاليت‏هاي اقتصادي موجب اشتغال مي‏شود و به مقدار زيادي موجب جذب جمعيت به شهرها (مهاجرپذيري) و رشد شهرنشيني مي‏شود كه اين رشد عامل مؤثري براي توسعه اراضي و گسترش كالبد شهري است. بر همين مبنا، هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي تأثير بازارچه مرزي تمرچين بر گسترش فيزيكي شهر پيرانشهر در يك دهۀ اخير است. بنابراين، براي بررسي الگوي فضايي‏ زماني و فرايندهاي گسترش شهري پيرانشهر (سال‏هاي 1385-1393)، از تصاوير ماهواره‏اي لندست، تصويرETM+ TM  (سال‏هاي 1385 و 1393) در نرم‏افزار Idrisi و مدل رگرسيون لجستيك استفاده شده است. نتايج ادغام داده‏هاي سنجش از دور و مدل رگرسيون لجستيك (LR) در نرم‏افزار SPSS اطلاعات مهمي در مورد الگو و روند تغيير پوشش زمين ارائه داده كه بيانگر آن است كه بازارچه مرزي تمرچين و رشد اقتصادي ناشي از آن همراه با ايجاد زمينه‏هاي اشتغال عاملي اساسي در گسترش فيزيكي شهر پيرانشهر بوده است تا جايي كه در روند اين گسترش شهري روستاي «شين‏آباد» در شهر ادغام شده است و همچنين نتايج حاصل از به‏كارگيري مدل هلدرن براي تبيين بيشتر مسئله نشان مي‏دهد كه گسترش شهر پيرانشهر بيشتر ناشي از افزايش جمعيتِ (0.997) اين شهر بوده تا الگوي تراكم شهري؛ به‏طوري‏كه با وجود ظهور سكونتگاه‏هاي غيررسمي در حواشي شهر و ادغام روستاي شين‏آباد، شهر رشد اسپرال را تجربه نكرده است.