تحليل ادراك كشاورزان حوضه آبريز درياچه اروميه از خشك‏سالي و اثرات آن (مورد مطالعه: شهرستان مياندوآب)

تأثيرات اجتماعي، بيولوژيكي، و اقتصادي خشك‏سالي‏ها بستگي به آمادگي كشاورزان براي پاسخ به آن دارد و اقدامات كشاورزان تحت تأثير چگونگي ادراك آنان از خشك‏سالي است. ادراك كشاورزان از خشك سالي، عامل مهمي در سياست گذاري ها  و برنامه ريزي هاي مديريت منابع آب ذكر شده است. بنابراين، اين پژوهش كيفي با هدف تحليل ادراك كشاورزان حوضه آبريز درياچه اروميه (شهرستان مياندوآب) از خشك‏سالي و اثرها و پيامدهاي آن انجام گرفت. جامعه موردمطالعه كشاورزان حوضه آبريز زرينه‏رود و سيمينه‏رود بودند؛ نمونه‏گيري به صورت هدفمند ملاك‏محور و با استفاده از روش گلوله برفي انجام گرفت. اطلاعات مورد نياز از طريق مصاحبه‏هاي عميق فردي و بحث‏هاي گروهي متمركز با كشاورزان گردآوري شد و تجزيه و تحليل داده‏ها نيز با استفاده از تحليل محتواي جهت‏دار و نرم‏افزار مكس‏كيودا انجام گرفت. نتايج نشان داد بيشتر كشاورزان خشك‏سالي را پديده‏اي اقليمي مي‏دانند؛ هرچند كه عده‏اي نيز آن را ناشي از خشم و غضب خداوند، رفتارهاي مخرب برخي كشاورزان، و سوء مديريت مسئولان مي‏دانند. كشاورزان افزايش نگراني از آينده، تشديد خشك‏سالي و كم‏آبي، و افزايش اثرهاي مخرب خشك‏سالي را انتظار دارند. هزينه‏كردن پس‏اندازها، استفاده از آبياري پيشرفته، كشت گياهان جاي‏گزين و سازگار با خشك‏سالي، ذخيره‏سازي و بهينه‏سازي مصرف آب، دست روي دست گذاشتن، توكل به خدا و كمك گرفتن از نهادهاي مذهبي، و مهاجرت به شهر از جمله كارهايي است كه براي مقابله با خشك‏سالي يا كاهش اثرهاي آن انجام مي‏دهند. نتايج اين مطالعه مي‏تواند به اجراي مداخلات مناسب براي افزايش تاب‏آوري كشاورزان در برابر خشك‏سالي كمك كند.