مقايسه كارايي روش‌هاي نمونه‌برداري برخي از قاب بالان (Insecta: Coleoptera) در راشستان شصت‌كلاته، استان گلستان

A comparison of the efficiency of sampling methods beetles (Insecta: Coleoptera) Shast-kalateh beech forest, Golestan Province

حشرات از مهم‌ترين اجزاي زيست‌توده در يك اكوسيستم جنگلي هستند و برآورد غناي گونه‌اي آن‌ها مي‌تواند به ارائه‌ي ديدگاهي مناسب جهت تخمين تنوع زيستي در اكوسيستم‌هاي جنگلي منجر شود. پژوهش حاضر سه روش جمع‌آوري برخي از قاب‌بالان در راشستان منطقه شصت‌كلاته را بررسي و مقايسه مي‌نمايد. ابتدا 12 قطعه‌ نمونه انتخاب و در هر يك ، يك عدد تله پنجره‌اي و دو عدد تله گودالي نصب شد. براساس نتايج سه روش نمونه‌برداري، 226 گونه شناسايي شده از مجموع 3341 نمونه (فرد) از راسته‌ي قاب‌بالان جمع‌آوري شد كه 635 فرد در نمونه‌برداري مستقيم، 694 فرد در تله گودالي و 2012 فرد در تله پنجره‌اي به دام افتادند. همچنين در روش تله پنجره‌اي، غناي گونه‌اي با نرخ بيشتري نسبت به دو روش ديگر افزايش نشان داد .نتايج تحليل مقياس‌بندي غيرمتريك چندبعدي (NMDS) نشان داد كه تركيب گونه‌اي در هر يك از روش‌هاي نمونه‌برداري به-طور معني‌داري متفاوت است، به‌طوري كه از مجموع 226 گونه به دام افتاده، 22 گونه در سه روش نمونه‌برداري مشترك بودند اما 93 گونه فقط در تله پنجره‌اي، 39 گونه فقط در تله گودالي و 23 گونه فقط در روش نمونه‌برداري مستقيم وجود داشتند. در پژوهش حاضر گونه Scraptia sp. از خانواده Scraptiidae به‌عنوان گونه‌اي توصيف نشده در تله پنجره‌اي شناسايي شد. در تله گودالي گونه(Marsham, 1802) Geotrupes spiniger از خانواده Scarabaeidae، در روش نمونه‌برداري مستقيم گونه Uleiota planata (Linnaeus, 1761) از خانواده Silvanidae و در تله پنجره‌اي گونه(Reitter, 1890) Megathous menentriesi از خانواده Elateridae بيشترين مقدار گونه شاخص را به‌ترتيب با ارزش 0/7544، 0/5000 و 0/7500 نشان دادند.

Insects are one of the most important biomass components in a forest ecosystem and estimating their species richness is very important which can provide a suitable perspective for assessing the biodiversity of forest ecosystems. The present study has compared three methods of collecting some beetles in one of the northern beech forests of Iran (Golestan Province). For this purpose, 12 plots were selected, and beside direct sampling, one window and two pitfall traps were installed in each plot. Based on the results of three sampling methods, a total of 3341 specimens from 226 species were collected of Coleoptera order, including 635 specimens in direct sampling, 694 specimens in the pitfall traps and 2012 specimens in the window traps. Species richness in the window traps increased at a higher rate in comparison to the other methods. The results of non-metric multidimensional scaling (NMDS) showed that the species composition in each sampling methods is significantly different. Considering the Venn diagram of 226 identified species, out of a total of 3341 specimens, 22 species were common in the three sampling methods but 93, 39 and 23 species were caught only in the window trap, pitfall trap and direct sampling, respectively. In the present study, Scraptia sp. from the family Scraptiidae was recognized as an undescribed species in window trap. Additionally, the indicator species of pitfall traps, direct sampling and window traps with highest index value of 0.7544, 0.5000, and 0.7500 were Geotrupes spiniger (Scarabaeidae), Uleiota planata (Silvanidae) and Megathous menentriesi (Elateridae), respectively