تحليل سؤالات كتب علوم دورۀ ابتدايي با استفاده از ابزار ارزيابي سبك سؤالات كتاب درسي لووري و لئونارد

Content analysis of elementary Science Textbooks based on Lowery and Leonard (1978) Textbook Questioning Styles Assessment Instrument (TQSAI)

اين پژوهش با هدف اصلي تحليل سبك­ سؤالات كتاب­هاي علوم دورۀ ابتدايي با استفاده از TQSAI بود. جامعۀ آماري پژوهش كتاب‌هاي علوم دورۀ ابتدايي چاپ 1398 و نمونۀ آماري سؤالات كتاب­هاي علوم بود. روش تحقيق از نوع تحليل محتوا ( تحليل سؤالات) و ابزار مورد استفاده، ابزار ارزيابي سبك­هاي پرسش‌هاي كتاب درسي لووري و لئونارد (1978) بود. روايي اين مقياس بر اساس روايي محتوايي مورد تأييد متخصصان قرار گرفت و پايايي اين روش نيز با استفاده از پايايي ضريب توافق كاپاي كوهن محاسبه شد كه 0/89 به دست آمد. نتايج تحليل سؤالات كتاب­ هاي درسي علوم در شش پايه نشان داد كه فراواني سؤالات باز (54/05 درصد) در پايۀ اول و (47/3 درصد) در پايۀ ششم نسبت به ساير دوره ­ها بيشتر بود. فراواني سؤالات متمركز در كتاب علوم پايۀ دوم (13/1درصد)، پايۀ سوم 37/5 درصد، پايۀ چهارم 39/3 درصد و پايۀ47/7 درصد بود. بررسي كتاب‌هاي درسي علوم تجربي دورۀ ابتدايي نشان داد سؤالات تجربي بيشتر از نوع سؤالات سازماندهي است. اين موضوع نشان مي‌دهد كه بايد براي طراحي سؤالات سطح بالا و انواع ديگر سؤالات تجربي، توجه بيشتري نشان داد؛ بنابراين بهتر است مؤلفان كتب درسي علوم بين سؤالات سطح بالا و سؤالات سطح پايين تعادل ايجاد كنند.

The purpose of this study was to analyze elementary science textbooks questions using Textbook Questioning Styles Assessment Instrument (TQSAI). The population of the study was elementary school science textbooks published in 2019 and the sample was the questions of elementary science textbooks. The research method was content analysis (question analysis). The Instrument used was the Questioning Styles Assessment Instrument (TQSAI) Lowry and Leonard (1978). The validity of this Instrument was confirmed by experts based on content validity and the reliability was Cohen's Kappa inter-rater agreement coefficient which was 0.89. The results showed that questions in six grades showed that the frequency of open-ended questions (54.05%) in the first grade and (47.3%) in the sixth grade was higher than other grades. The frequency of Focusing questions on the second grade science textbook (13.1%), the third grade textbook is 37.5%, the fourth grade textbook is 39.3% and the basic textbook is 47.7%. On the other hand, a review of elementary school textbooks showed that the organizing experiential question type are more other types of experiential questions. This shows that the necessary attention should be paid to the design of high-level questions and other types of experiential questions. Therefore, it is better for science textbook authors to balance high-level questions with low-level questions.