اطلاعاتي نويافته دربارۀ ناصرالدين شاه قاجار بر اساس حذفيات پنج تصحيح غيرتخصصي از روزنامۀ خاطرات او مطالعۀ موردي: لاتين‌نوشت‌‌هاي ناصرالدين شاه در آلبوم شمارۀ 97 بيوتات سلطنتي (املاي لاتين اسامي بانوان حرم)

Newly Found Information on Nasir al-Din Shah Qajar Based on the Eliminations of Five Unprofessional Ommisions From his Diaries Case Study: Latin Writings of Nasir al-Din Shah In the Album No 97 "Boyutat-e Saltanati" (The Latin Writings of the Names of the Royal Harem)

ناصرالدين‌ شاه از مهم‌ترين و تأثيرگذارترين شاهان تاريخ ايران است كه وقايع و خاطرات روزانۀ سال‌هاي بسياري از عمر خود را در قالب چند آلبوم ثبت كرده است. يكي از ويژگي‌هاي او دانستن زبان فرانسه است و يادداشت‌هايش منبع ارزشمندي براي اطلاع از اين وجه اوست. وي در مواضع مختلف از دانش فرانسه خود كمك مي‌گيرد كه يكي از آنها درج نام بانويي از حرم‌سراست كه شب با او هم‌بستر شده است؛ در اين موارد نام آن بانو را -به نظر با تلفظ تركي- و به الفباي فرانسوي مي‌نويسد و به‌اين‌ترتيب ظاهراً نخستين ايراني است كه براي نوشتن كلمات و جملات فارسي از خط لاتين استفاده كرده است. يادداشت‌هاي وي به دليل اشتمال بر اطلاعات فراواني دربارۀ شخصيت او و اطلاعات ارزشمندي در ساير حوزه‌هاي دانش همواره موردتوجه مصححان بوده است؛ متأسفانه تعدادي از مصححان با غفلت از ملزومات تصحيح تخصصي نسخ خطي به سراغ اين يادداشت‌ها رفتند كه نتيجۀ آن بدخواني‌ها و بي‌دقتي‌هاي فراوان و دست‌كاري‌هاي متعدد در متن يادداشت‌ها و درنهايت غيرقابل‌اعتماد كردن چاپ‌هاي يادداشت‌هاي روزانۀ ناصرالدين شاه بوده ‌است؛ يكي از نمودهاي اين دست‌كاري‌ها تغيير و حذف املاهاي لاتين ناصرالدين شاه از اسامي بانوان حرم‌سراست؛ بر اين اساس مي‌كوشيم به اين سؤال پاسخ دهيم كه تغيير و حذف املاي لاتين اسامي همسران ناصرالدين شاه در آلبوم 97 بيوتات از سوي مصححان، باعث نابودي چه اطلاعاتي در حوزه‌هاي مختلف دانش از قبيل ادبيات، زبان‌شناسي، تاريخ و مهم‌تر از همه، شناخت شخصيت او شده است؟ روش ما در اين مقاله توصيفي تحليلي است.

Nasir al-Din Shah was one the most influential Iranian Kings. He wrote his diaries for many years. One of his notable characteristics was his knowledge of the French language; his diaries are considered as precious sources of information about this aspect of his personality. In many cases he used his knowledge of the French, one of which was writing in his diaries the names of the ladies from the Royal Harem with whom he had had intercourse. In such occasions, he would write the name of that lady with the French alphabet but with the Turkish pronunciation; thus he was apparently the very first Persian to have written Farsi words and sentences using the Latin alphabet. Unfortunately some of the individuals who edited his writings did so without first having gone methodically through the rules of specialized editing of manuscripts; this brought on errors and inaccuracy along with numerous manipulations of the contents of these notes, so that the recent publications of his diaries appear to be unreliable. One of these manipulations is related to changing and eliminating the Latin writings of the names of his wives. Our endeavor here, is to answer the question: what kind of information has been destroyed from various fields of knowledge such as Literature and History and more importantly, the King’s personality after changing and eliminating the Latin writings of the names of his wives made by these editors inside the Album No 97? our research methods are descriptive and analytical.