چكيده فارسي :
هفت اورنگ جامي شامل هفت مثنوي، به‌تقليد از خمسه نظامي، بين سال‌هاي 892-875 ق. توسط عبدالرحمان جامي (897-817 ق.) تصنيف شده است. در دوره صفويان، هفت اورنگ جامي، به‌سفارش نايب السلطنه، ابراهيم ميرزا، توسط هنرمنداني نظير شيخ محمد، مظفرعلي، ميرزاعلي، آقاميرك، عبدالعزيز و احتمالا قديمي نقاش و خوشنويساني چون مالك ديلمي، شاه‌محمود نيشابوري، محب‌علي و رستم‌علي كتابت شد و در تاريخ 972 ق./1565 م. صورت اتمام يافت. اين مجموعه، كه اينك به‌صورت كامل در كتابخانه فرير، در واشنگتن دي. سي. نگاهداري مي‌شود و به هفت اورنگ ابراهيم‌ميرزا نيز شهرت دارد، داراي 28 نگاره است كه سه نگاره آن به‌طور مشخص در فضاي بيروني و باغ و گلستان و عمارت نگارگري شده است. اين مقاله، ابتدا به شكل‌گيري اين مجموعه در مكتب قزوين و سپس به توصيف و تحليل سه نگاره از آن مي‌پردازد: «نصيحت پدر به فرزند در مورد عشق» (منسوب به ميرزاعلي)، «عاشق مفلوك از بام فرو مي‌غلطد» (منسوب به شيخ‌محمد)،«شهري و باغ» (منسوب به شيخ‌محمد يا عبدالعزيز). بررسي اين نگاره‌ها، كه در پيوند با نحوه شكل‌گيري باغ ايراني در نگارگري سنتي است، نشان مي‌دهد كه همبستگي ميان انسان، طبيعت و معماري در نگارگري سنتي، چگونه به‌صورت خلاقانه‌اي در اين نگاره‌ها شكل گرفته و در قالب تصوير عينيت يافته است.
چكيده لاتين :
The Haft Awrang by Persian poet, Jami (817-897 AH/1414-1492 AD), contains seven masnavies (couplet poems) in imitation of Khamsa of Nizami, and is composed in 875-892 AH/1471-1487 AD. Commissioned by the heir apparent,Ebrāhim Mirzā, in the Safavid period, Haft Awrang manuscript was illustrated by painters such as Sheikh-Mohammad, Mozaffar-Ali, Mirzā-Ali, Aqā-Mirak, Abdol-Aziz and probably Qadimi-ye Naqqāsh, and transcribed by calligraphers like Mālek Deylami, Shāh Mahmud Neyshāburi, Moheb-Ali and Rostam-Ali in 972 AH/1565 AD. Now preserved in the Freer Library, Washington D.C. and known as the Ebrāhim Mirza Haft Awrang, it includes twenty-eight illustrated folios three of which have been definitely painted in the open air (En plein air) in gardens and among buildings. The present essay first examines the formation of the collection in Qazvin school, and then describes the three paintings: “Father giving advice to his son about love” (attributed to Mirzā- Ali), “The unfortunate lover falls from the roof” (attributed to Sheikh-Mohammad), “The urban citizen and garden” (attributed to Sheikh-Mohammad or Abol-Aziz). A careful study on such paintings, being in relationship to the formation of Persian garden in miniature painting, demonstrates that the connection among human being, nature and architecture in traditional miniature painting has been innovatively manifested in the mentioned painting cases.
