اخلاق در پژوهش بر روي زندانيان: يك مرور نظام مند

مقدمه: توجّه به اخلاق مخصوصاً در پژوهش هايي كه موضوع و شاخصه اصلي آن گرايش انساني دارد امري ضروري است؛ چرا كه با نقض اخلاق، هدف اصلي اين بررسي ها كه رفاه و آسايش هر چه بيشتر انسان و توجّه به كرامت و شأن انساني است محقّق نخواهد شد. يكي از مثال هاي واضح براي استفاده از نمونه هاي انساني در پژوهش، تحقيق و تفحّص بر روي زندانيان است.روش كار: تحقيق حاضر با هدف بررسي مقالات مرتبط با رعايت اصول اخلاقي در پژوهش بر روي زندانيان صورت گرفته است. در اين مرور نظام مند، با استفاده از راهبرد جست و جوي سه مرحله اي، مقالات از پايگاه هاي اطلاعاتي داده هاي فارسي SID و Irandoc ،Magiran وIran Medex از (1380 تا 1396) با كليدواژه هاي اخلاق، پژوهش، زنداني، زندان جستجو شدند. مقالات انگليسي نيز، در پايگاه هاي اطلاعاتي Scopus ، Pubmed،Web of Science از ( 1970 تا 2017 ) با كليد واژه هاي Ethics, Research, Prisoner, Prison جست و جو و استخراج شدند. سپس تمام مقاله هاي مرور شده كه داراي معيار ورود به پژوهش بودند مورد بررسي قرار گرفتند. جهت افزايش اعتبار و پايايي تحقيق، دو نفر كيفيّت مقاله ها را به طور جداگانه مورد ارزيابي قرار دادند. يافته‌ها: مهم ترين ملاحظات اخلاقي مطرح شده در مقالات شامل: گرفتن رضايت آگاهانه، در نظر گرفتن منافع جامعه، حفظ اسرار زنداني، توضيح سود و زيان پژوهش براي زندانيان است.نتيجه‌گيري: پژوهش پزشكي با استفاده از گروه‌ها يا جوامع آسيب‌پذير تنها در صورتي توجيه پذير است؛ كه اصول اخلاقي شامل: رضايت آگاهانه، در نظر گرفتن منافع آزمودني، حفظ اسرار با هدف پاسخگويي به نيازهاي سلامت و اولويت‌هاي همان گروه يا جامعه طراحي و اجرا شود و احتمال معقولي وجود داشته باشد كه همان گروه يا جامعه از نتايج آن پژوهش سود خواهند برد.مقدمه: توجّه به اخلاق مخصوصاً در پژوهش هايي كه موضوع و شاخصه اصلي آن گرايش انساني دارد امري ضروري است؛ چرا كه با نقض اخلاق، هدف اصلي اين بررسي ها كه رفاه و آسايش هر چه بيشتر انسان و توجّه به كرامت و شأن انساني است محقّق نخواهد شد. يكي از مثال هاي واضح براي استفاده از نمونه هاي انساني در پژوهش، تحقيق و تفحّص بر روي زندانيان است. روش كار: تحقيق حاضر با هدف بررسي مقالات مرتبط با رعايت اصول اخلاقي در پژوهش بر روي زندانيان صورت گرفته است. در اين مرور نظام مند، با استفاده از راهبرد جست و جوي سه مرحله اي، مقالات از پايگاه هاي اطلاعاتي داده هاي فارسي SID و Irandoc ،Magiran وIran Medex از (1380 تا 1396) با كليدواژه هاي اخلاق، پژوهش، زنداني، زندان جستجو شدند. مقالات انگليسي نيز، در پايگاه هاي اطلاعاتي Scopus ، Pubmed،Web of Science از ( 1970 تا 2017 ) با كليد واژه هاي Ethics, Research, Prisoner, Prison جست و جو و استخراج شدند. سپس تمام مقاله هاي مرور شده كه داراي معيار ورود به پژوهش بودند مورد بررسي قرار گرفتند. جهت افزايش اعتبار و پايايي تحقيق، دو نفر كيفيّت مقاله ها را به طور جداگانه مورد ارزيابي قرار دادند. يافته‌ها: مهم ترين ملاحظات اخلاقي مطرح شده در مقالات شامل: گرفتن رضايت آگاهانه، در نظر گرفتن منافع جامعه، حفظ اسرار زنداني، توضيح سود و زيان پژوهش براي زندانيان است.نتيجه‌گيري: پژوهش پزشكي با استفاده از گروه‌ها يا جوامع آسيب‌پذير تنها در صورتي توجيه پذير است؛ كه اصول اخلاقي شامل: رضايت آگاهانه، در نظر گرفتن منافع آزمودني، حفظ اسرار با هدف پاسخگويي به نيازهاي سلامت و اولويت‌هاي همان گروه يا جامعه طراحي و اجرا شود و احتمال معقولي وجود داشته باشد كه همان گروه يا جامعه از نتايج آن پژوهش سود خواهند برد.