جستاري تحليلي بر دو رسالۀ تمثيلي: حي بن يقظان و مونس العشاق

Analytical research on two allegorical treatises: Hay _IBN _YAQZAN and Reality of Love

اين مقاله جستاريست تحليلي از دو رساله رمزي و تمثيلي حي بن يقظان ابن سينا و مونس العشاق سهروردي. شايسته است بگوييم: هر دو قصه مطابقت و مساوقت وجودي با هم دارند. چرا كه هر دو، مسير سفر روحاني سالكي را نشان مي دهند كه تا رسيدن به وطن اصلي خود ديدار با راهنماي روشن ضميري دارند و در اين مسير مراحل و موانعي را در پيش رو مي بينند. همچنين هر دو حكيم تمام جزييات انديشه خود را بيان نكرده و مقصود خود را به صورت رمز و استعاره گفته اند. به همين دليل نوعي همزباني و همفكري و همدلي بين آن دو وجود دارد. هر چند هر دو متفكر بنابر آبشخور فكري خود (فلسفي، كلامي يا عرفاني) صورت بندي و رمز گشايي خاصي به دست داده اند اما هر دو با هنر راه جستن از صورت به معنا و از قالب به محتوا، به معاني باطني صورت حكايات خود توجه داشته اند. و در دستور كار خود ادراك و فهم يقيني را مد نظر داشته اند. همچنين هر دو متفكر تمام انديشه هاي خود را در قالب حكايت بيان نموده اند و تمثيل را قوي ترين حجت در زبان راز آميز خود دانسته اند از اين رو اين دو قصه تمثيلي از منظر اين خداوندگاران انديشه پيمانه و ظرفي بيش نيست براي دست يابي به محتواي پيمانه كه شراب جان افزاييست براي نيل به جانان. آنچه در دو رساله بديهي است: اين كه سالك مي بايد از زندان تن خود يعني نفس و زندان دنيا خارج گشته و روحش در عروج به سوي وطن و جايگاه اصلي خود موانع نفساني را كنار زده تا به عالم عقول مجرده يا عالم حقيقت صعود كند. اين مقاله به روش تحليلي و توصيفي تدوين شده است.

This article is an analysis of the symbolic and allegorical biennial of HAYE _ IBN _ YAQZAN Avicenna, Reality of Love sohrevardi. It is worth saying that both stories have an existential correspondence with each other. Because both Paths of the seeker clergy show that the fear of returing to their original homeland has a clear conscience. an‎d in this way,they see obstacles in front of them that they must overcome. Both sages have spoken in the language of metaphor and irony and have expressed their intentions in language. What is clearly stated in the year book is that: the seeker must be released From the prison of his body and soul and his soul must fly to his original and heavenly homeland.