تعيين نرخ مناسب تزريق اسيد در سازندهاي كربناته به منظور افزايش تراوايي

تـراوايي يكـي از پارامـترهـاي ديناميـكي مخزن در پروژه‌هاي ازدياد برداشت مخازن نفت و گاز مي‌باشد. دبي توليد و ميزان بازيافت نهايي، شديداً تحت تأثير اين پارامتر است؛ اما مقدار اين پارامتر در برخي از مخازن كربناته اندك بوده و نيازمند اعمال راه حل مناسبي جهت افزايش آن مي‌باشد. از طرفي، عمليات اسيدزني يكي از رايج‌ترين روش‌هاي افزايش توليد نفت وگاز و ضريب بهره‌دهي مخازن است. در اين مقاله با هدف بررسي اثر فشار تزريق و محصوركننده متفاوت، به مطالعه آزمايشگاهي روند تغييرات تراوايي سنگ‌هاي مخزني طي عمليات اسيدزني مغزه پرداخته شده است. از اين‌رو، تعداد 6 نمونه سنگ مخزني كربناته از يكي از ميادين نفتي ايران تهيه شد. پس از تعيين مشخصات فيزيكي و مكانيكي نمونه‌ها، روند تأثير فشار محصوركننده و فشار تزريق بر تغييرات تراوايي و دستيابي به دبي بهينه مورد مطالعه قرار گرفت. اين موضوع با تغيير نرخ تزريق سيال از 3/6cc/min تا 15cc/min در فشار محصوركننده‌هاي750، 1450 و psi 2900 طراحي و انجام شد و نمونه‌هاي آزمايش شده پس از اسيدكاري، از طريق آزمايش سي‌تي اسكن مورد ارزيابي دقيق قرار گرفتند. بررسي نتايج آزمايش‌ها و تصاوير سي‌تي اسكن نمونه‌ها نشان مي‌دهد كه افزايش تراوايي به‌ميزان قابل قبولي در نمونـه‌ها به‌وجود آمده است. در مقـادير دبي تزريق پايين‌تر كه اسيد فرصت كافي براي واكنش با سنگ دارد، حفرات كرمي شكل به‌خوبي تشكيل شده و مابقي فضاي نمونه، تراكم خود را تا حد زيادي حفظ كرده است. اما با افزايش دبي تزريق اسيد، حفرات كرمي شكل جاي خود را با تخريب كامل بخش ابتدايي مغزه عوض كرده و تراكم بخش باقـي‌مـانده نيز كمـتر شـده است. درحالي‌كـه مجـدداً بـا افزايـش دبـي تا مقـدار حداكثر تلفيقي از دو رفتار مذكور ديده مي‌شود. اين امر سبب افزايش بيش از 530 برابري تراوايي نسبت به مقدار اوليه اين نمونه شده است. در حالي‌كه از نظر مقايسه زمان تشكيل حفـرات كـرمي شكل، در نمونه با دبي حداكثر و نمـونه با دبي حداقل، تفاوت اندكي وجود دارد. بدين منظور و با توجه به اولويت زمان انجام آزمايش و ميزان حجم اسيد مصرفي، مي‌توان نرخ بهينه تزريق را انتخاب كرد.