شناسايي تركيبات شيميايي، پتانسيل آنتي‌اكسيداني و فعاليت ضدقارچي اسانس آويشن دنايي (Thymus daenensis) بر قارچ‌هاي مولد فساد ميوه سيب

سميت قارچ‌كش‌هاي سنتزي و مقاومت پاتوژن‌هاي قارچي به اين عوامل نگهدارنده سبب افزايش تقاضا براي جايگزين‌هاي طبيعي مانند اسانس‌هاي گياهي شده است. در اين پژوهش، اسانس آويشن دنايي با كمك روش تقطير با آب استخراج گرديد و تركيبات تشكيل‌دهنده آن توسط دستگاه كروماتوگرافي گازي متصل به طيف‌سنج جرمي شناسايي و تعيين مقدار شدند. اسانس آويشن دنايي غني از تيمول (69.88 درصد)، گاماترپينن (8.49 درصد)، پاراسيمن (8.20 درصد) و كارواكرول (3.55 درصد) بود. علاوه بر اين، محتواي فنول و فلاوونوئيد كل اسانس به‌ترتيب mg GAE/g 91.45 و mg QE/g 46.28 به‌دست آمد كه نقش مهمي در فعاليت آنتي‌اكسيداني آن ايفا كردند؛ به‌طوريكه فعاليت مهار راديكال آزاد DPPH (IC50 معادل 29.30 ميلي‌گرم در ميلي‌ليتر)، راديكال آزاد ABTS (IC50 معادل 22.68 ميلي‌گرم در ميلي‌ليتر)، جلوگيري از زوال رنگ بتاكاروتن (62.22 درصد) و احياء كردن آهن فريك (μM QE/g 30.10) اسانس آويشن دنايي قابل‌توجه بود. فعاليت ضدقارچي اسانس آويشن دنايي در برابر قارچ‌هاي مولد فساد ميوه سيب (پني‏سيليوم اكسپانسوم، بوتريتيس سينه‏را و آلترناريا آلترناتا) بررسي گرديد و پني‏سيليوم اكسپانسوم حساس‌ترين گونه قارچي نسبت به اسانس بود و غلظت‌هاي كمتري از اسانس جهت جلوگيري از رشد يا از بين بردن اين گونه مورد نياز بود. مطابق نتايج، اسانس آويشن دنايي را مي‌توان به‌عنوان عامل ضدقارچ طبيعي و جايگزين قارچ‌كش‌هاي شيميايي جهت جلوگيري از رشد قارچ‌هاي پاتوژن روي سيب يا ساير محصولات غذايي و افزايش عمر انبارماني آن‌ها استفاده نمود.