بررسي ويژگي‌هاي ضدباكتريايي، آنتي‌اكسيداني و پايداري اكسايشي روغن حاوي اسانس بذر گشنيز

با توجه به مقاومت گونه‌هاي ميكروبي به آنتي‌بيوتيك‌هاي رايج و عوارض ناخواسته آنتي‌اكسيدان‌هاي سنتزي، تلاش براي معرفي تركيبات طبيعي داراي فعاليت ضدميكروبي و آنتي‌اكسيداني رو به افزايش است. در اين پژوهش آزمايشگاهي فعاليت آنتي‌اكسيداني و اثر ضدميكروبي اسانس بذر گشنيز مورد بررسي قرار گرفت. ميزان تركيبات فنولي كل اسانس با استفاده از معرف فولين سيوكالتو اندازه‌گيري شد. فعاليت آنتي‌اكسيداني اسانس با آزمون راديكال گيرندگي بررسي و با آنتي‌اكسيدان سنتزي بوتيل هيدروكسي تولوئن مقايسه شد و پايداري اكسايشي آن با اندازه‌گيري انديس پراكسيد طي هشت روز نگهداري در دماي ۶۰ درجه سانتي‌گراد بررسي گرديد. پايداري حرارتي روغن سوياي حاوي اسانس بذر گشنيز به كمك دستگاه رنسيمت در دماي 110 درجه سانتي‌گراد و جريان هواي 10 ليتر بر ساعت اندازه‌گيري شد. اثر ضدميكروبي اسانس بذر گشنيز عليه دو باكتري استافيلوكوكوس اورئوس و سودوموناس آئروژينوزا نيز مورد بررسي قرار گرفت. تركيبات شيميايي اسانس با كمك كروماتوگرافي گازيطيف سنج جرمي شناسايي شد. نتايج نشان داد ميزان تركيبات فنول كل معادل 0.161 ميلي‌گرم اسيد گاليك بر ۱۰۰ گرم ماده خشك، ميزان فعاليت آنتي‌اكسيداني بر حسب IC50 براي اسانس 30.981 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر و همچنين پايداري حرارتي روغن سويا تيمار شده به اسانس بذر گشنيز 5.17 ساعت بود. بررسي نتايج آزمون‌هاي ميكروبي نشان داد باكتري استافيلوكوكوس اورئوس (گرم مثبت) حساسيت بيش‌تري نسبت به اسانس بذر گشنيز در مقايسه با باكتري سودوموناس آئروژينوزا (گرم منفي) داشت. تعداد ۵۰ تركيب در اسانس بذر گشنيز شناسايي شد كه بيش‌ترين تركيب تشكيل‌دهنده آن لينالول (۴۹ درصد) بود و پس از آن ترپينولن ( ۷ درصد) و آلفا پينن (6.8 درصد) قرار داشتند.