ارزيابي اثر تنش غرقابي و عمق دفن بر ويژگي‌هاي رشدي بذر و ريشه‌هاي رونده علف‌هرز كاتوس (Cynanchum acutm)

مقدمه: در ايران اكثر تحقيقات در زمينه عمق دفن روي گياهان زراعي انجام گرفته است و كمتر به بررسي تأثير اين عوامل بر علف‌هاي هرز حاصل از بذر و ريشه‌هاي رونده كاتوس (گياهچه) پرداخته شده است. علف‌هرز كاتوس يكي از علف‌هاي هرز مشكل‌ساز مزارع نيشكر، باغات به خصوص باغ پسته، اراضي باير و جاده‌ها مي‌باشد. بر همين اساس اين مطالعه با هدف پي بردن به تأثير سطوح مختلف عمق دفن و تنش غرقاب بر ميزان و كيفيت گياهچه‌هاي حاصل از ريشه‌هاي رونده آن به اجرا در آمد.مواد و روش‌ها: دو آزمايش جداگانه روي ريشه‌هاي رونده در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در سال‌هاي 1394-1393 در گلخانه مركز تحقيقات نيشكر خوزستان انجام گرفت. تيمارهاي تنش غرقابي در 7 سطح تنش غرقابي شامل (4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت) و تيمارهاي عمق دفن ريشه‌هاي تكثير شونده در 6 سطح (1، 3، 5، 7، 10 و 15 سانتي‌متر) حاصل از ريشه‌هاي تكثير شونده بودند.يافته‌ها: با افزايش سطوح تنش غرقاب، كليه صفات مورد مطالعه به ترتيب شامل طول ريشه، ارتفاع ساقه، زيست توده كل ماده خشك، وزن خشك اندام هوايي و وزن خشك ريشه ريشه‌هاي رونده كاتوس در 96 ساعت تنش غرقاب نسبت به شاهد به ترتيب 63، 70، 59، 98 و 74 درصد كاهش يافت. و همچنين در آزمايش دوم ريشه‌هاي رونده دفن شده اين علف‌هرز با طول 5 سانتي‌متري در عمق 15 سانتي‌متري قادر به توليد گياهچه‌هاي جديد نبودند.نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي فوق مي‌توان نتيجه گرفت كه براي مديريت مناسب اين علف‌هرز، نواحي آلوده و بسيار شديد در مزرعه (بخصوصً در مزارع آيش نيشكر زيرا در اين زمان فاقد محدويت مبارزه مي‌باشد) بايد شناسايي شده و سپس با ادوات شخم به قطعات كوچكتر از 5 سانتي‌متر تبديل و همچنين در صورت امكان با ادوات مناسب ديگر ريشه‌هاي رونده را به اعماق بيشتر از 15 سانتي‌متر انتقال داده و با مبارزه تلفيقي تنش غرقاب، تنش خشكي و عمق دفن حداقل با فاصله دو نوبت شخم علف‌هرز را كنترل و از گسترش آن جلوگيري كرد.