ارزيابي مبتني بر شاخص‌هاي تحمل كم‌آبياري در هيبريدهاي جديد ذرت دانه‌اي(Zea mays L.) با منشأ سيميت

با توجه به محدوديت منابع آبي، اصلاح ارقام با تحمل بالا به كم‌آبياري در جهت مصرف بهينه آب در كشت ذرت مي‌تواند بسيار مؤثر ‌باشد. به‌منظور شناسايي هيبريدهاي سينگل‌كراس جديد متحمل به كم‌آبياري، 52 هيبريد سينگل‌كراس حاصل تلاقي 13 لاين با منشأ سيميت با تسترهاي A679، K166B، K18 و MO17، به‌همراه هيبريدهاي 704 و 705 به‌عنوان شاهد در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو رژيم آبياري نرمال و آبياري بر اساس 65 درصد نياز آبي گياه طي دو سال زراعي 1393 و 1394 در ايستگاه تحقيقاتي ‌مركز تحقيقات ‌كشاورزي‌ و منابع ‌طبيعي استان كرمانشاه ارزيابي شدند. بر اساس عملكرد دانه (Kg/ha) در دو محيط رطوبتي، شاخص‌هاي مقاومت به خشكي محاسبه شدند. نتايج تجزيه واريانس تنوع معني‌داري بين هيبريدها براي عملكرد دانه در دو محيط و شاخص‌هاي مورد مطالعه نشان داد. عملكرد دانه هيبريدها در محيط با آبياري معمول تغييراتي بين 8/7 تا 15/2 و در محيط كم‌آبياري بين 4/9 تا 12 تن در هكتار نشان داد. كاهش عملكرد دانه در اثر شرايط كم‌آبياري بين 0/67 تا 8/50 درصد متغير بود. تجزيه‌ خوشه‌اي، هيبريدها را در سه‌ گروه قرار داد. هيبريدهاي 51، 18، 45، 48، 21، 27، 23، 19، 20، 28، 38، 14و26 از لحاظ تحمل به كم‌آبياري و عملكرد دانه در شرايط تنش رطوبتي، نسبت به ديگر هيبريدها و دو رقم شاهد برتر بودند. تجزيه ‌به‌ مؤلفه‌هاي ‌اصلي نشان داد هيبريدهاي 48، 45، 18 و 51 با توجه به پتانسيل عملكردي بالا، براي شرايط آبياري نرمال قابل معرفي هستند. هيبريدهاي 19، 23، 27، 25 و 21 و مخصوصاً هيبريد 19 از لحاظ عملكرد دانه در دو محيط رطوبتي و شاخص‌هاي تحمل به‌خشكي برتر بودند و اين گروه براي شرايط با آبياري كمتر مناسب‌تر هستند.