تأثير باكتري‌هاي تسريع‌ كننده رشد گياهي و كود شيميايي روي ارقام سيب‌زميني در دو سيستم هواكشت و مزرعه

در سيستم هواكشت، بهينه‌سازي مواد مغذي مهم‌ترين عامل براي توليد با كيفيت و عملكرد بالاي بذر سيب‌زميني سالم است. ايﻦ پژوهش طي دو سال (1398-1397) در گلخانه و مزرعه ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل با هدف تعيين بهينه‌سازي تغذيه سيب‌زميني در سيستم هواكشت به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار اجرا شد. فاكتور اول شامل گياهچه‌هاي سه رقم سيب‌زميني (آگريا، كايزر و بانبا)، فاكتور دوم در دو سطح شامل عدم مصرف و مصرف كود شيميايي و فاكتور سوم در دو سطح شامل عدم كاربرد و كاربرد تركيب سه نوع باكتري (Azospirillum lipoferum OF، Pseudomonas putida 169، Azetobacter chroococcum 5) بودند. در سال دوم، آزمايش در مزرعه به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار و با دو فاكتور انجام شد. فاكتور اول ميني‌تيوبرهاي توليدي از سيستم هواكشت در سه رقم آگريا، كايزر، بانبا و فاكتور دوم در چهار سطح عدم مصرف و مصرف باكتري‌هاي Azospirillum lipoferum، Pseudomonas putida، Azetobacter chroococcum بودند. نتايج آزمايش هواكشت نشان داد بيشترين تعداد و وزن ميني‌تيوبر در بوته در رقم بانبا و بيشترين تعداد استولون و تعداد روز تا غده‌زايي در رقم كايزر تحت تأثير تغذيه با كود شيميايي به‌دست آمدند. كاربرد تركيب سه نوع باكتري، اثر معني‌دار بر افزايش ارتفاع بوته نسبت به كاربرد كود شيميايي داشت. در بررسي بين ارقام، بيشترين ارتفاع بوته در رقم كايزر و بيشترين تعداد استولون در رقم بانبا به‌دست آمد. بررسي نتايج آزمايش مزرعه نيز نشان داد كاربرد باكتري‌هاي Azospirillum در ارقام اگريا و بانبا و باكتري Pseudomonas در رقم بانبا تأثير معني‌داري در افزايش تعداد غده داشته‌اند. بيشترين وزن غده در ارقام اگريا و كايزر و همچنين بيشترين وزن خشك غده در رقم اگريا با كاربرد باكتري Azospirillum حاصل شد. در مقايسه بين ارقام، بيشترين تعداد ساقه در بوته متعلق به رقم كايزر بود. با توجه به نتايج اين پژوهش، تغذيه با كود شيميايي در سيستم هواكشت و استفاده از باكتري Azospirillum lipoferum در مزرعه مي‌تواند سبب افزايش عملكرد سيب‌زميني شود.