طراحي مدل رهبري عدالت محور در مديريت مدارس ابتدايي شهر تهران با رويكردي مدلسازي معادلات ساختاري

هدف: هدف اين پژوهش طراحي مدل رهبري عدالت‌محور در مديريت مدارس ابتدايي شهر تهران با رويكرد مدل‌سازي معادلات ساختاري بود. روش شناسي‌: اين مطالعه از نظر هدف كاربردي و از نظر روش اجرا مقطعي از نوع كمي بود. جامعه پژوهش مديران مدارس ابتدايي شهر تهران در سال تحصيلي 99-1398 به تعداد 1419 نفر بودند كه بر اساس فرمول كوكران حجم نمونه 302 نفر محاسبه شد كه اين افراد با روش نمونه‌گيري طبقه‌اي مرحله‌اي با رعايت نسبت حجم مناطق انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته رهبري عدالت‌محور با 63 آيتم استفاده كه روايي محتوايي آن با نظر متخصصان و روايي سازه آن با روش تحليل عاملي اكتشافي و پايايي آن با روش‌هاي آلفاي كرونباخ و تركيبي تاييد شد. داده‌ها با روش‌هاي تحليل عاملي اكتشافي و مدل‌سازي معادلات ساختاري در نرم‌افزارهاي SPSS و PLS تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج تحليل عاملي اكتشافي نشان داد كه رهبري عدالت‌محور داراي شش بعد شرايط علي (با دو مولفه عوامل سازماني و عوامل نگرشي)، پديده محوري رهبري عدالت‌محور (با چهار مولفه الگوهاي رفتاري و ويژگي‌هاي اخلاقي، حمايت از طريق ارتباطات دوجانبه، تقويت رفتار اخلاقي و تصميم‌گيري)، راهبردها و اقدامات (با دو مولفه تحقق پاداش از طريق عملكرد و تحقق اهداف از طريق پاداش)، شرايط مداخله‌گر (با سه مولفه تفاوت‌هاي مديران، تفاوت‌هاي كاركنان و تغييرات مديران)، شرايط زمينه‌اي (با دو مولفه عوامل تشويق‌كننده رفتارهاي عادلانه و عوامل تهديدكننده رفتارهاي عادلانه) و پيامدها (با سه مولفه پيامدهاي مربوط به مدارس، پيامدهاي مربوط به كاركنان و پيامدهاي مربوط به مديران) بود. همچنين، نتايج مدل‌يابي معادلات ساختاري نشان داد كه مدل رهبري عدالت‌محور داراي برازش مناسبي بود و مولفه‌هاي هر يك از ابعاد بر بعد مربوط به خود و همه ابعاد بر رهبري عدالت‌محور اثر معنادار داشتند (0.05 P). بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌ها، برنامه‌ريزي براي استفاده از مدل رهبري عدالت‌محور جهت بهبود مديريت مدارس ضروري است. در نتيجه، مسئولان و برنامه‌ريزان مي‌توانند از مدل رهبري عدالت‌محور جهت بهبود عملكرد مديران استفاده نمايند و براي آنها دوره‌هاي ضمن خدمت در قالب كارگاه‌هاي آموزشي برگزار نمايند.