پديد آورندگان :
كياني، واحد دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده منابع طبيعي و علوم دريايي - آلودگي محيطزيست، ايران , اسماعيلي، عباس دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده منابع طبيعي و علوم دريايي، ايران , عليجاني، فرشاد دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم زمين، ايران , كياني، سارا دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي، ايران
كليدواژه :
هيدروژئوشيمي , شهرستان نهاوند , قديمي ترين مخازن كارستي , چشمه هاي ملوسان و باروداب
چكيده فارسي :
ناحيه سنندج- سيرجان پوياترين پهنه زمينساختي ايران است، در اين پژوهش خصوصيات هيدروژيوشيمي و ايزوتوپي چشمه هاي ملوسان و باروداب (شهرستان نهاوند) و نزديكترين چشمه هاي شيستي به آنها (ابالفضل باروداب و سيادره ملوسان) بررسي شدند. روش تحقيق پژوهش حاضر ميداني- آزمايشگاهي است؛ ويژگي هاي فيزيكي (دما، اكسيژن محلول، هدايت الكتريكي و pH)، كدورت، آنيون ها (SO4،F ، Cl-، NO2، NO3)، HCO3، غلظت كل 11 عنصر سمي/سنگين (آهن، آرسنيك، كادميوم، كبالت، مس، روي، سرب، نيكل، منگنز، جيوه، باريوم)، كاتيون هاي اصلي (Mg2+، Ca2+، K+، Na+) و نهايتا اكسيژن 18 و دوتريم سنجش گرديد. بر اساس ضريب فرود (درجه توسعه كارست) و همچنين مشاهدات ميداني (ژيومورفولوژي، دبي، تعداد دهنه خروجي آب و غيره) كارست منطقه باروداب متوسط است و كارست منطقه ملوسان بين كارست متوسط و كارست ناقص (مرو كارست) واقع شده است. همچنين مخزن كارستي چشمه ملوسان به دليل وجود همزمان تخلخل حفره اي و شكستگي ها به همراه تخلخل اوليه، داراي سيستم تخلخل سهگانه است ولي مخزن كارستي چشمه باروداب صرفا داراي تخلخل اوليه است. ايزوتوپ هاي پايدار اكسيژن 18 و دوتريوم چشمه باروداب به علت ارتفاع تغذيه بالا داراي غلظت بالاتري از چشمه ملوسان است، به دليل تفاوت شيب، حوزه آبگير چشمه ها با مرز سطحي حوزه آبريز يكسان نيست و منشا چشمه هاي كارستي متاثر از فرآيندهاي ثانويه و بين سازندي است (تغذيه خارج از مرز آبريز توسط لايه بندي ها و گسل ها) كه نشان دهنده حالت اوتوژنيك (تغذيه خود بستر) هستند كه طبق بررسي هاي زمين شناختي، تصاوير ماهواره اي و مطالعات ميداني چشمه هاي كارستي باروداب و ملوسان از سنگ مخزن دوران كربونيفر- پرمين منشا گرفتند كه معرف قديمي ترين مخازن كارستي ناحيه سنندج- سيرجان در ايران هستند.
چكيده لاتين :
Sanandaj-Sirjan zone is the most dynamic tectonic zone in Iran. The research method of the present study was survey-laboratory. The hydrogeochemical and isotopic properties of Malusan and Barudab springs (Nahavand) and their closest schist springs (Abolfazl and Siadreh) are investigated. To evaluate the water quality of springs, physical properties (electrical conductivity, temperature, TDS, and pH), turbidity, anion concentrations (Nitrate, nitrite, chloride, fluoride, and sulfate), carbonate and bicarbonate, main cations (sodium, potassium, calcium, and manganese), total concentration of 11 poisonous/heavy elements (ferric, arsenic, cadmium, cobalt, copper, zinc, lead, nickel, manganese, mercury and barium) and finally the stable isotopes δ18O and δ2H were analyzed. Discharge was measured with a volumetric and flowmetric method at the site. Based on alpha coefficient and field observations the karst of Barudab region is moderate karst and the karst of Melusan region is located between moderate karst and incomplete karst (Merv karst). Also, karst reservoir of Malusan has trinary porosity system due to the existence of cavity porosity and fractures along with primary porosity in synchronic, but karst reservoir of Barudab spring has only primary porosity. Stable oxygen isotopes 18 and deuterium of Baroudab spring have concentrations higher than Melousan spring due to high feeding height. Catchment area of the springs is not the same as the surface boundary due to different slopes and drainage is done by stratifications and faults. so origin of karst springs is to some extent influenced by secondary and inter-structural processes, with autogenic recharge. Based on the findings, Malusan and Barudab springs are representatives of the oldest karst reservoirs in Sanandaj-Sirjan zone in Iran.
