تحليل فرهنگي دانش بومي در زنجيره ابزار قنات

برخلاف موتور پمپ  كه يك پديدۀ تكنولوژيكيِ وارداتي ، صادراتي و استاندارد و داراي يك ساختار قابل‌توليد انبوه و كپي‌برداري است، قنات پديده اي  است سنتي و بومزاد  كه ابزارهاي آن نيز دست ساز  و متعلق به دوره پيشامدرن است.ابزارهاي قنات قابل توليد انبوه نيستند.ساخت برخي از  ابزارهاي قنات از عهده خبرگان محلي برمي‌آيد ، اما ساخت برخي از  ابزارهاي قنات به  خبرگي، تخصص و مسئوليت بيشتر نياز دارند و نمي‌توانند در همان روستا و منطقه و شهر محل قنات توليد شوند. يعني توليد  ابزارهاي قنات به سه دسته كلي تقسيم مي شوند:نخست ابزارهايي كه سلامت و جان مقني و همكاران او وابسته به آن است و با بروز مشكل در آن ابزار جان افراد به مخاطره مي‌افتد.دوم ابزارهايي كه با وجود اهميت بسيار آنها، بروز مشكل در آنها به‌طور مستقيم و فوري جان افراد را به خطر نمي اندازد و سوم ابزارهايي كه كارگذاري آن در قنات براي طولاني مدت است . در اين نوشتار منظور توضيح چگونگي ساخت ابزاري كه در اين زنجيره هستند نيست زيرا ديگران به‌اندازه كافي درباره اين ابزار توضيح داده‌اند؛ در اينجا مقصود توضيح مواردي براي فهم فرهنگي و تمدني از اين ابزار و طرح پرسش‌هايي در اين زمينه است.