بررسي تنوع ‌گونه‌اي پرندگان آبزي و كنار آبزي تالاب گندمان

The study of species diversity of waterfowl and waders in Gandomman wetland

پژوهش حاضر به‌منظور بررسي جمعيت و تنوع‌گونه‌اي پرندگان آبزي و كنار آبزي تالاب گندمان در دوره يك‌ساله از مهر 1396 لغايت مهر 1397 با استفاده از نرم‌افزار SDR-IV انجام گرفت. نتايج نشان داد كه از تعداد 70 گونه پرنده‌ شناسايي‌شده، 28 گونه آبزي و 42 گونه كنار آبزي بودند كه بيشترين جمعيت متعلق به چنگر معمولي (Fulica atra) بود. بزرگ‌ترين تيره، مرغابيان (Anatidae) با 33/19 درصد فراواني و كوچك‌ترين تيره، چاخ‌لقيان (Burhinidae) با 0/01 درصد فراواني بود. فصل زمستان با تعداد 14413 فرد بيشترين و فصل تابستان با تعداد 4039 فرد كمترين تعداد پرنده سرشماري شده را به خود اختصاص داد. فصل بهار بيشترين شاخص تنوع‌گونه‌اي شانون‌- وينر (2/97)، شاخص تنوع مارگالف (6/96)، شاخص سيمپسون (10/71) و شاخص يكنواختي اسميت- ‌ويلسون (0/92) را بين فصول داشت. ازنظر تعداد و غناي گونه‌اي فصل بهار با 60 گونه شناسايي‌شده بيشترين و فصل تابستان با 40 گونه كمترين تعداد گونه شناسايي‌شده را به خود اختصاص داد. نتايج همچنين نشان داد بيشترين تعداد و فراواني پرندگان شناسايي‌شده متعلق به پرندگان آبزي با 81/57 درصد و كمترين فراواني متعلق به پرندگان كنار آبزي با 18/43 درصد بود، اما ازلحاظ تعداد گونه‌هاي پرندگان 60 درصد گونه‌ها متعلق به پرندگان كنار آبزي و40 درصد گونه‌ها متعلق به پرندگان آبزي بود. نتايج نشان داد كه تالاب گندمان در فصل بهار بيشترين مقادير عددي شاخص‌هاي غنا و يكنواختي گونه‌اي پرندگان آبزي و كنار آبزي را دارد و اين نشان‌‌دهنده كيفيت و مطلوبيت تالاب در فصل بهار نسبت به ساير فصول است.

The objective of this paper was determining population and species diversity of water birds and waders in Gandoman wetland during one year from mid-September 2017 to mid-September 2018 using SDR-IV software. Result showed from 70 identified birds, 28 species were waterfowl and 42 species were waders. The largest population was belong to Fulica atra. Anatidae with 33.19 percent frequency was the largest family and Burhinidae with 0.003 percent was the smallest family. Winter had largest bird counting (14413 birds) and summer had the lowest bird counting (4039). Results obtained using biodiversity index showed that spring had the biggest diversity in terms of Shanon-Winer (2.97), Simpson (10.71) and Margalf (6.69) diversity and biggest evenness (0.92) in terms of Smith & Wilson. The largest species richness was found in spring (60 species) and the lowest one was found in summer (40 species). The largest bird frequency (bird number) was belong to waterfowl (81.57 %) and the lowest frequency was belong to waders (18.43). In contrast, the largest number of species (60 percent) was belong to waders and the lowest one was belong to waterfowl (40 percent). The results showed that Gandoman wetland had the highest numerical values of richness and evenness of water birds and waders in spring, and this indicated the quality and desirability of the wetland in spring compared to other seasons.