نظام پاسخگويي مالي در حكمراني تعالي گرا

دموكراسي، مفهومي است كه دولت‌هاي زيادي مدعي آنند درحالي‌كه در بسياري از موارد، در جامعه جهاني، به علت نقض اصول دموكراتيك، در معرض انتقاد افكار عمومي قرار گرفته‌اند. در اصول متعددي از قانون اساسي جمهوري اسلامي بر مسئول بودن مقام‌هاي حكومتي و سازمان‌هاي دولتي تاكيد شده‌است كه لازمه آن، پاسخ‌گويي است. پاسخگويي مالي، به معناي مسئوليت داشتن دربرابر منابع مالي عمومي در اختيار دولت‌‌ها است. باورها، پارادايم‌ها و اصول حاكم بر نظام‌هاي سياسي كشورها، نحوه پاسخ‌گويي مالي را مشخص مي‌سازد. درحالي‌كه نظريه‌هاي ناظر بر سيستم حكمراني در جمهوري اسلامي، گويا هنوز كفايت لازم را ندارند تا بتوانند جامعه‌اي متعالي و دموكرات رقم بزنند. اين پژوهش به‌دنبال استخراج مدل پاسخ‌گويي مالي در حكمراني تعالي‌گرا مي‌باشد. در اين پژوهش، تلاش شده با استفاده از تحليل تم از 12 مصاحبه با اساتيد و متون موجود در حوزه حكمراني تعالي‌گرا، خرده سيستم‌هاي پاسخگويي مالي شامل بودجه‌ريزي، حسابداري و حسابرسي متناسب با آن معرفي شوند. دو مضمون « تكنيك‌ و روش خرده نظام پاسخ‌گويي مالي» و « ويژگي‌ها و اصول بودجه‌ريزي حكمراني تعالي‌گرا» شكل گرفت. در نهايت، با توجه به ويژگي‌هاي بودجه ريزي، مدلي تحت عنوان بودجه‌ريزي هولوگرافيك استخراج شد. حسابداري چند سطحي و حسابرسي جامع نيز، به منزله تكنيك‌هاي پاسخگويي در اين خرده‌سيستم پاسخ‌گويي مالي معرفي شد. روش حسابداري مناسب براي حكمراني تعالي‌گرا، حسابداري چندسطحي است تا بتواند انواع شيوه‌هاي پاسخ‌گويي موردنياز را پوشش دهد و پيش‌نيازي براي تصميم گيري و بررسي نهادهاي دريافت كننده بودجه از دولت‌ها باشد و در تعيين نوع حسابرسي، وظايف حاكميت و تصدي‌گري دولت حايز اهميت است.