كاربردهاي موسيقي در تعزيه (نمونۀ مطالعاتي؛ مجالس تعزيۀ قودجان خوانسار)

تعزيه، به‌عنوان يك آيين مذهبي آهنگين، به شيوه‌هاي مختلف، امكان استفاده از موسيقي را فراهم آورده است. در پژوهش هاي مربوط به موسيقيِ تعزيه، ساختار رويدادهاي موسيقايي اين آيين، اغلب، براساس مباني نظري موسيقي كلاسيك ايراني تحليل شده اند. به‌كارگيري اين رويكرد مطالعاتي، به دليل ناديده گرفتن بسياري از شيوه‌هاي استفاده از موسيقي در تعزيه، از جامعيت اين پژوهش ها كاسته است؛ از اين رو، انجام پژوهشي جامع در اين زمينه، ضروري به نظر مي رسد. هدف اين تحقيق، شناسايي و معرفي شيوه هاي استفاده از موسيقي در تعزيه و چگونگي شكل گيري آنها است. استفاده از مفهوم كاربرد، از مفاهيم طرح شده در مطالعات قوم موسيقي شناختي، چهارچوب نظري اين پژوهش را تشكيل مي دهد. داده‌هاي اين تحقيق، براساس پژوهش ميداني، به شيوۀ مشاهدۀ مشاركتي در محل برگزاري مجالس تعزيۀ قودجان خوانسار، همچنين با استفاده از فايل هاي شنيداري - ديداري مجالس اجراشده در اين مكان و منابع كتابخانه اي، گردآوري شده اند. اين تحقيق، بنيادي و كيفي است و به روش توصيف و تحليل محتوا انجام شده است. يافته‌ها، 10 مورد از موارد  كاربرد موسيقي متمايز در مجالس تعزيۀ قودجان را اثبات مي كند. اين ده مورد عبارت‌اند از: اعلام، خطابه، تشريفات، پيش‌خواني، كار، خويشاوندي، نيايش، سوگ، نمايش و اختتاميه.