پژوهشي در سبك و محتواي اشعار سنجر كاشاني

زمينه و هدف: مير سيد محمد طباطبائي متخلص به سنجر كاشاني (981 1021) از شعراي فارسيگوي سدۀ يازدهم هجري است. دوران زندگي وي از لحاظ تاريخي مقارن با رواج سبك موسوم به هندي يا اصفهاني بود و مانند اغلب شعراي اين سبك، بخشي از زندگي خود را در سرزمين هند سپري كرده و به سرايش اشعار خود در آن ديار پرداخته است. بواسطۀ عدم اشتهار سنجر، با وجود تحقيقات و پژوهشهاي اندكي كه دربارۀ اين شاعر انجام شده، كيفيت و جزئيات مقام شاعري وي چندان شناخته شده نيست. سؤال اصلي تحقيق حاضر اين است كه برجسته‌ترين ويژگيهاي سبكي و محتوائي شعر اين شاعر در سطوح فكري، زباني، لغوي و بلاغي كدامند و ميزان عدول وي از خصائص عمده سبك هندي تا چه حد است؟روش مطالعه: روش تحقيق در اين مقاله روش توصيفي تحليلي است و انجام اين پژوهش ازطريق مراجعه به مراجع و مآخذ موجود و مرتبط با زندگي و احوال سنجر كاشاني و خصوصيات سبكي و محتوايي شعر او صورت گرفته است.يافته‌ها: سنجر در زمان حيات از شهرت و اعتبار قابل اعتنائي برخوردار بود تا بدان حدّ كه صائب تبريزي در شعر خود از وي ياد كرده است. او شاعري مداح است و در شعر خود چندين تن از پادشاهان هند از قبيل اكبرشاه، ميرزا خاني بيگ، شاهنوازخان و ابراهيم عادلشاه را ستوده است.نتيجه‌گيري: باريك‌انديشي و خلق مضامين نو و توجه به الفاظ محاوره به همراه استفاده فراوان از اسلوب تمثيل و پارادوكس از محوريترين خصيصه‌هاي سبك هندي شعر سنجر است. همچنين استعمال الفاظ داراي بار معنائي و رمزي خاص و نيز توجه ويژه به برخي وقايع و اشارات ديني در مدايح مذهبي را ميتوان از وجوه تمايز شعر سنجر در مقايسه با شعر ساير شاعران اين دوره قلمداد كرد.