مقايسۀ اصطلاحات فلسفي و عرفاني در اشعار ميرداماد، ملاصدرا و شيخ‌بهايي با تكيه بر پربسامدترين واژه‌ها در اشعار سه شاعر

زمينه و هدف: بررسي و مقايسۀ بسامد واژگان مهم هر متن، جهان زبان نويسنده را مينماياند و جهان زبان، دنياي انديشۀ مؤلف را؛ بنابراين يكي از مهمترين كارهايي كه در پژوهش متون ميتوان انجام داد، كاوش در واژگان و موارد كاربرد و معنا و مفهوم آنها در هر متن است. اين مقاله نيز به مقايسۀ لغات، تركيبات، اصطلاحات و اعلام در اشعار ميرداماد، ملاصدرا و شيخ‌بهايي ميپردازد. هدف اصلي اين مقاله بررسي شباهتها و تفاوتهاي لغات، تركيبات و اصطلاحات در اشعار ميرداماد، ملاصدرا و شيخ‌بهايي است. روش مطالعه: روش مورد استفاده در اين پژوهش توصيفي تحليلي است و براي جمع‌آوري اطلاعات از روش اسنادي استفاده شده است. يافته‌ها: اعلام و لغات در اشعار ملاصدرا و شيخ بهايي ازنظر عرفاني با يكديگر شباهتهايي دارند. همچنين ديوان ميرداماد در زمينۀ ارائۀ نظريات فلسفي داراي اعلام قابل توجهي است.نتيجه‌گيري: كلمات مشابهي با مفاهيم تقريباً واحد در ديوانهاي مورد بررسي در حوزۀ فلسفه، عشق و عرفان بكار رفته است. در سه ديوان كلمات آتش، عشق، فلك، جهان، دين، جام، خاك و آفتاب بالاترين فراواني را دارد؛ ديوان شيخ ‌بهايي نيز بيشتر داراي مضامين عرفاني است. ميرداماد و ملاصدرا مضامين عرفاني و فلسفي را بيشتر مدّ نظر قرار داده‌اند. همچنين رويكردهاي تمثيلي در اشعار شيخ‌بهايي و ملاصدرا بيشتر ديده ميشود.