سبك شعر خواجه حسين مروي

زمينه و هدف: خواجه حسين مروي (تولد: مرو، ظاهرا934 وفات: كابل 979ق) از اخلاف علاء‌الدولۀ سمناني، از شاعران، نويسندگان و هنرمندان خوب ايراني در نيمۀ دوم قرن دهم، از سلك شاعراني است كه در دورۀ صفويه مقارن سلطنت شاه تهماسب اول (930-984ق) به سرزمين هند سفركرده، در دربار ناصرالدين همايون شاه و فرزندش جلال‌الدين اكبرشاه از ارج و منزلت خاص برخوردار بوده است. موضوع اين مقاله بررسي سبكي ديوان اين شاعر در سه سطح زباني، ادبي و فكري بر پايۀ كتاب كليات سبك‌شناسي سيروس شميساست. روش مطالعه: روش تحقيق در اين مقاله بصورت تحليلي توصيفي است. يافته‌ها: موضوعات شعري او عبارتند از: تحميديه، مدح، عشق، مفاخره، ساقي‌نامه، رثاء، پوچ‌انگاري هستي و اغتنام وقت، تقديرگرايي و مطالب اخلاقي. تأثر كمرنگي از شعر سعدي و حافظ در اشعار او ديده ميشود و تأثير او بر فيضي بزرگترين شاعر پارسيگوي هند در قرن دهم كه ارادت و شاگردي ويژه‌اي به مروي داشته_محسوس است. سبك او وقوع‌سرايي است و عشق مجازي در شعرش با سوز و تأثير خاصي نمايان است. نتيجه‌گيري: از سنن شعري شاعران سده‌هاي پيشين هم در شعرش تأثيراتي ديده ميشود. شعر او دربرگيرندۀ مضامين عاشقانه، مدح، رثاء، ساقي‌نامه و مضامين اخلاقي است. شعر او درعين عدم تكلف و خالي بودن از تعقيدات لفظي و معنوي باسوزوگداز و اثرگذار است. سياقه‌الاعداد و ماده تاريخ دو صنعت بديعي مورد علاقۀ اوست و ازلحاظ تصاوير شعري تشبيه محسوس ايماژ غالب ديوان است. با تصحيح كامل ديوان و اثر ديگر او ميتوان گوشه‌هاي مبهمي از تاريخ ادبي ايران در قرن دهم را روشن كرد و چهرۀ واقعي اين شاعر و هنرمند ارجمند ايراني را بهتر نمايان كرد و در بررسي سير تاريخي «غزل فارسي» از آن بهره‌مند شد.