چالش نيازها در شيوۀ شخصيّت‌پردازي رمان سووشون

زمينه‌ و هدف: شخصيّت اصليترين عنصر ساختمان روايي هر داستان است و شيوۀ بيان و آفرينش آنها، نقش اساسي در روند پردازش پيرنگ و شكلگيري رويدادها و حركت روبه‌جلو هر متن روايي دارد. اگر در داستان، شخصيّت وجود نداشته‌ باشد، ماجرايي رخ نخواهد داد. در اين پژوهش شخصيّتهاي اصلي رمان سووشون، يوسف و زري، از ديدگاه شيوۀ بيان مورد بررسي و واكاوي قرار گرفته‌است. بر مبناي الگوي سه‌گانه برتري‌طلبي، مهرطلبي و انزوا‌طلبي اوصاف شخصيتهايي است كه اغلب شكلگيري آنها را متأثر از محيط و تربيت ميدانند.روش مطالعه: ﭘﮋوﻫﺶ پيش رو، ﺑﺮ مبناي روش ﺗﻮصيفي تحليلي و با شيوۀ مطالعۀ ﻛﺘﺎبخاﻧﻪاي و ﻳﺎدداﺷﺖﺑﺮداري از آﺛﺎر كارن هورناي و رمان سيمين دانشور و ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺮرﺳﻲ دو ﺷﺨﺼﻴّﺖ اصلي سووشون صورت گرفته‌است.يافته‌ها: قهرمانان اصلي داستان دو تيپ شخصيّتي قدرت‌طلب و مهرطلبند كه نخستين، مرد و ديگري زن است. تحليل نشان ميدهد كه علّت اصلي شكلگيري شخصيّت مهرطلب زنِ داستان، اضطرابها و نيازهايي است كه وجود و حضور شخصيّت قدرت‌طلب مرد در زن برمي‌انگيخته‌است. اين چالشها زن را دچار خودتصوّري كرده و به شخصيّتي تسليم‌پذير، خودسرزنش‌‌كننده و وابسته به محبّت و تصديق ديگران مبدّل ساخته‌است. زري در انتهاي اين كشمكشهاي دروني و بيروني، آنچه را كه در وجود افرادي چون يوسف ميجُست و نسبت‌به عدم وجودشان در شخصيّت خود هميشه حسرت ميخورد، به يكباره در خود ميبيند. نياز يوسف به قدرت‌طلبي از اضطرابي ناشي ميشود كه در ارتباط با تأثير خارجيها ميبيند. او ميترسد برادران و هموطنان او به جان هم بيفتند و حس عدم امنيت در او نياز به قدرتمندي و پيروزي را برمي‌انگيزاند. نتيجه‌گيري: شخصيّتها ﺑواسطۀ كشمكشهاي دروﻧﻰ و ﺑﻴﺮوﻧﻰ متحوّل ميشوند و جايگاه اجتماعي خود را دگرگون ميكنند يا تسليم شرايط جامعه ميگردند. همانطوركه با مرگ ناگهاني شخصيّت مرد، يوسف، تحوّل در تيپ شخصيّتي مهرطلب ميّسر ميشود و فاصلۀ نابهنجار بين خودِ واقعي و خودِ تصوّري زن ازميان ميرود.