بررسي سبك‌شناسي آثار فارسي منثور ابن سينا از منظر سطح نحوي

زمينه و هدف: متون نثر بخش وسيعي از ادبيات فارسي را تشكيل ميدهد و وسعت ميدان آن براي بيان هرگونه فكري مناسبتر از كلام منظوم است. موضوعات و مفاهيم بكاررفته در نثر بطور كلي به مفاهيم علمي و عقلي و معاني وصفي و نقلي و خبري تقسيم ميشوند كه هركدام بلحاظ اسلوب نگارش متمايز از ديگري است كه دربرگيرندۀ موضوعاتي از قبيل مسائل ديني و مذهبي، مفاخر ملي، داستانها و قصص، تاريخ نجوم، اندرز و موعظه، ترسل، تصوف و عرفان، و علوم ادبي هستند. اين مقاله به بررسي سبك‌شناسي آثار فارسي منثور ابن سينا از منظر نحوي خواهد پرداخت. روش مطالعه: اين مقاله براساس مطالعات كتابخانه‌اي و به شيوۀ توصيفي ـ تحليلي انجام شده است. يافته‌ها: اگرچه عمدۀ آثار ابن سينا به زبان عربي نگاشته شده است، وي هشت اثر: دانشنامۀ علايي، رگ‌شناسي، قراضۀ طبيعيات، رساله در حقيقت و كيفيت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، كنوز المعزمين، معيارالعقول، و ظفرنامه را به زبان فارسي تأليف كرده است. اين آثار مربوط به دورۀ رشد و تكوين زبان فارسي و دورۀ اوليۀ نثر فارسي هستند كه از آن بعنوان سبك نثر مرسل ياد ميشود. آثار نثر مرسل در دورۀ اوليۀ زبان فارسي عموماً از ويژگيهاي ادبي خالي هستند؛ همچنين بعلت موضوعات علمي آثار ابن سينا، سطح فكري در اين آثار نيز جلوۀ چنداني نخواهد داشت. نتيجه‌گيري: افعال ساده و جملات كوتاه، ايجاز لفظ، سادگي زبان و روان بودن، كوتاهي جملات و خالي بودن از تكلفات و صنايع لفظي، پرهيز از ايراد سجع و موازنه و دوري از كاربرد كلمات نامانوس عربي و اشتمال بر اصطلاحات فني از ويژگيهاي مهم كتب فارسي منثور ابن سينا هستند.