جلب مشاركت جوامع محلي در توسعه اكوتوريسم تالابي (موردمطالعه: تالاب بين‌المللي كاني برازان مهاباد)

Local Communities Participation in Wetland Ecotourism Development (Case study: International Kani Barazan Wetland of Mahabad)

اكو توريسم تالابي از شاخه ­هاي اساسي صنعت گردشگري محسوب مي ­شود كه با توجه به ظرفيت­ هاي طبيعي و فرهنگي موجود در روستاها،‌ مي ­تواند نقش مهمي در تجديد حيات روستاها، ‌ايجاد اشتغال و درآمد براي روستاييان، ‌حفاظت از ميراث طبيعي، ‌تاريخي و فرهنگي و درنهايت توسعه يكپارچه و پايدار روستايي داشته باشد. بر اين اساس، تحقيق حاضر باهدف شناسايي مؤلفه‌هاي مؤثر بر مشاركت جوامع محلي در توسعه اكو توريسم تالاب بين­ المللي كاني برازان مهاباد در سال ­هاي 1398-1397 انجام گرفت. جامعه آماري تحقيق شامل جوامع محلي روستاهاي اطراف تالاب كاني برازان مهاباد مي ­باشند كه تعداد آن‌ها در حدود 130 نفر بوده و از بين آن‌ها 97 نفر به‌عنوان اعضاي نمونه بر اساس جدول كرجسي و مورگان، تعيين گرديد. جهت گردآوري داده ­ها از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد كه براي تعيين پايايي آن از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد. مقدار آلفاي كرونباخ براي هركدام از بخش ­هاي پرسشنامه بالاتر از 7/. به دست آمد كه بيانگر پايايي مناسب آن بود. همچنين روايي پرسشنامه با استفاده از روش روايي صوري مورد تائيد خبرگان قرار گرفت. جهت تجزيه‌وتحليل داده ­ها از نرم­ افزار SPSS بهره گرفته شد. تحليل داده ­ها در دو بخش توصيفي و استنباطي انجام گرفت. در بخش توصيفي به بررسي ويژگي­ هاي جمعيت شناختي افراد موردمطالعه از قبيل سن، جنسيت، تحصيلات و ... پرداخته و از آماره ­هاي فراواني و درصد فراواني بهره گرفته شد. در بخش تحليلي نيز از روش ­هاي مقايسه ميانگين، آزمون t و تحليل رگرسيوني توأم استفاده شد. نتايج تحقيق بيانگر اين بود كه بين زنان و مردان ازلحاظ ميزان مشاركت در فعاليت­ هاي گردشگري، تفاوت معني­ داري در سطح 0/01 (يك درصد) وجود دارد. يافته­ هاي حاصل از تحليل رگرسيون چندگانه نشان داد كه متغيرهاي هنجارها و فرهنگ محلي، دسترسي به سرمايه و مديريت كارآمد، مهم­ترين مؤلفه‌هاي مؤثر بر مشاركت جوامع محلي در توسعه صنعت گردشگري و طبيعت­ گردي در تالاب بين ­المللي كاني برازان مي ­باشند؛ بنابراين، در تدوين طرح­ هاي جامع مديريت تالاب همچون طرح جامع گردشگري همواره بايستي مؤلفه‌هاي مذكور اولويت ويژه­اي را به خود اختصاص دهند.

Wetland ecotourism is one of the main branches of the tourism industry that can play an important role in revitalizing villages, creating jobs and increasing income for villagers, protecting natural, historical and cultural heritage. Accordingly, the present study was conducted from 2018 to 2019 to identify the components affecting the local communities’ participation to develop the ecotourism in International Kani Barazan Wetland of Mahabad. The statistical population was the local communities of the villages around Kani Barazan wetland in Mahabad. They were 130 people that 97 of them were selected randomly with probability proportionate using the table of Krejcie and Morgan. The required data were collected via questionnaire. The face validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. The Cronbach's alpha coefficient was used to determine its reliability. The Cronbach's alpha value for each section of the questionnaire was higher than 7.7. SPSS software was used to analyze the data. Data analysis was performed in both descriptive and inferential sections. In the descriptive section, the demographic characteristics of the studied individuals such as age, gender, education, etc. were studied. In the analytical section, mean comparison methods, t-test and multiple regression analysis were used. Based on the obtained results there was a significant difference (0.1) between men and women in terms of participation in tourism activities. Also, Findings from multiple regression analysis showed that variables such as local norms and culture, access to capital and efficient management, the most important components affecting the participation of local communities in the tourism industry development in international Kani Barazan wetland. Therefore, in formulating comprehensive plans for wetland management, such as the comprehensive tourism plan, these components should always have a special priority.