تأثير مداخله آموزشي مبتني بر الگوي باور بهداشتي بر رفتارهاي پيشگيري‌ كننده از بيماري‌هاي قلبي و عروقي

Effect of Educational Intervention Based on Health Belief Model to Promote Cardiovascular Disease Preventive Behaviors

مقدمه: نظر به اهميت آموزش به منظور ارتقاي رفتارهاي پيشگيري­كننده از بيماري‌هاي قلبي- عروقي، اين مطالعه با هدف تعيين تأثير مداخله آموزشي مبتني بر الگوي باور بهداشتي بر رفتارهاي پيشگيري­ كننده از بيماري‌هاي قلبي -عروقي در بهورزان شهرستان رفسنجان انجام شد. مواد و روش ­ها: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي است. اين مطالعه در سال 1398 بر روي 79 نفر از بهورزان شهرستان رفسنجان كه به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفي ساده در دو گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند، انجام شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسشنامه‌هاي مشخصات دموگرافيك و الگوي باور بهداشتي بود. پرسشنامه‌ها در دو نوبت قبل و بعد از انجام مداخله تكميل شدند. بعد از انجام پيش‌آزمون، مداخله آموزشي طي چهار جلسۀ 45 دقيقه‌اي براي گروه مداخله انجام شد. گروه كنترل آموزشي دريافت نكرد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي تي مستقل، تي زوجي، دقيق فيشر و مجذور كاي تجزيه و تحليل شدند. يافته­ ها: نتايج نشان داد كه ميانگين نمره آگاهي (0/004>p)، حساسيت درك شده (0/001>p)، شدت درك شده (0/002>p)، منافع درك شده (0/001>p)، خود كارآمدي درك شده (0/001>p) و رفتارهاي پيشگيري­ كننده از بيماري‌هاي قلبي- عروقي (0/001p=) در گروه مداخله پس از انجام مداخله نسبت به گروه كنترل به طور معني­داري افزايش يافته است. نتيجه ­گيري: بر اساس نتايج حاصل از اين مطالعه، آموزش بر پايه الگوي اعتقاد بهداشتي مي‌تواند در جهت ارتقاي رفتار پيشگيري­كننده از بيماري‌هاي قلبي- عروقي مفيد و مؤثر واقع شود.

Introduction: Cardiovascular diseases are among the leading causes of mortality worldwide. Given the importance of education in promoting behaviors to prevent cardiovascular diseases, this study aims to investigate the effect of training intervention based on the health belief model on the diseases preventive behaviors in health workers of Rafsanjan. Materials and Methods: This semi-experimental study was conducted on 79 health workers of Rafsanjan city in 2019. The samples were selected purposively and divided into intervention and control groups randomly. Specific questionnaires of demographic information and health belief model were completed in two sessions before and after the intervention. For the intervention group, four 45-minute training sessions were provided, while no training intervention was implemented for the control group. The collected data were analyzed using independent t-test, fisher's exact test, and chi-square (χ2) tests of the SPSS Version 18 software at a significance level of 0.05. Results: The results showed that the mean scores of awareness (p>0.004), perceived sensitivity (p>0.001), perceived severity (p=0.002), perceived benefits (p>0.001), self-efficiency (p>0.001), and preventive behaviors from cardiovascular diseases (p>0.001) increased significantly in the intervention group compared to the control group. Conclusion: This study showed that health belief model-based training could effectively improve the preventive behaviors from cardiovascular diseases.