تاثير ميزان فرار مالياتي بر عملكرد قاعده پولي در شرايط وجود سلطه مالي و محدوديت نقدينگي: مطالعه موردي ايران

در اقتصاد ايران، به دليل وجود فرار مالياتي، دولت قادر به تحقق كامل درآمد مالياتي بالقوه خود نيست و معمولاً با كسري بودجه روبرو است. از ديگر سو، بانك مركزي نيز از استقلال كافي برخوردار نيست. براين اساس، در اين مطالعه، ابتدا قاعده پولي از طريق بهينه‌سازي تابع زيان بانك مركزي و با در نظر گرفتن سلطه مالي و وجود فرار مالياتي، استخراج شده است. در ادامه، در چارچوب الگوي تعادل عمومي پوياي تصادفي، متناسب با سطوح مختلف فرار مالياتي، واكنش متغيرهاي كلان اقتصادي در برابر تكانه‌هاي مخارج دولت، درآمد نفتي و فناوري مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است. براي رسيدن به اين هدف، پارامترهاي الگو در چارچوب الگوي تعادل عمومي پوياي تصادفي با استفاده از روش مقداردهي و بر اساس داده‌هاي 96-1380 محاسبه شده است. بر اساس نتايج اين مطالعه، در شرايط وجود سلطه مالي و محدوديت نقدينگي خانوار و بنگاه، علي‌غم اينكه فرار مالياتي مي‌تواند براي فعالان اقتصادي در برابر تكانه‌هاي وارده بر اقتصاد به صورت يك لايه ضربه‌گير عمل كند ولي هر چه كيفيت نهادي كمتر و در نتيجه آن، ميزان فرار مالياتي بيشتر باشد، ميزان نوسانات متغيرهاي اقتصادي بيشتر است و متناسب با آن، رفاه اجتماعي نيز كاهش مي‌يابد درحالي‌كه در شرايط وجود سلطه مالي و نبود فرار مالياتي، تحقق اهداف سياستي مقام پولي امكان‌پذير نيست.