مباني معرفتي و مختصات تاريخي پارادايم نوگرايي ديني در ايران

Epistemological Foundations and Historical Characteristics of the Paradigm of Religious Modernity in Iran

نوگرايي ديني در ايران پس از ظهور انديشه هاي فلسفي جديد در غرب و متأثر از ورود بارقه ­هاي مدرنيته به كشور پديد آمد. هرچند پيشرفتهاي فناورانه و مظاهر تمدن غرب نگاه­ها را به خود متمايل كرده بود، اما براي عده­اي روح و مباني فلسفي و ايدئولوژيك انديشه هاي نوآورانه آن ديار جذابيت افزون­تري يافته بود. نهضت مشروطه نيز افق اين چشم انداز و دورنگاهي را وسيع­ تر و اميدوارانه ­تر كرد و زمينه را براي ظهور طيف متنوعي از نوگرايان ديني فراهم آورد؛ گروهي كه در پي پالايش دين از زوايد و خرافات بودند، تا اشخاص و جماعت­هايي كه در مباني و اصول دين و مذهب تشكيك كردند و به زعم خود در پي پاك­ ديني بودند. هدف اين مقاله، تبيين مباني معرفتي و چگونگي شكل گيري پارادايم نوگرايي ديني در ايران است؛ با اين فرض كه نوگرايي ديني در ايران به عنوان سنتز چالش سنت و تجدد از ميان گفتمان­ هاي فعال پس از مشروطه سر برآورد.

Religious modernity in Iran arose after the emergence of new philosophical ideas in the West and was influenced by the arrival of sparks of modernity in the country. Although the technological advances and manifestations of western civilization had attracted attention, but for some the spirit and philosophical and ideological foundations of the innovative thoughts and ideas of that land had become more and more attractive. The constitutional movement also broadened the horizons of this vision and provided the ground for the emergence of a diverse range of religious modernists; A group that sought to purify religion from extremes and superstitions, to individuals and groups who doubted the principles of religion and believed in purity. The purpose of this article is to explain the epistemological foundations and how the paradigm of religious modernity was formed in Iran; Assuming that religious modernity in Iran emerged as a synthesis of the challenge of tradition and modernity from active post-constitutional discourses.