بررسي اثرات توسعه گردشگري بر ابعاد كيفيت زندگي در شهر چابهار

The effects of tourism development on quality of life aspects in Chabahar

امروزه كيفيت زندگي شهري به عنوان كليدي­ترين مفهوم در برنامه­ريزي شهري است. براين اساس در بساري از كشورهاي توسعه يافته برنامه ­ريزان در تلاش براي نمايش سطوح كيفيت زندگي در سطوح مختلف جغرافيايي هستند تا از اين طريق بتوانند راهكارهاي بهينه ­اي را براي بهبود كيفيت زندگي بيابند. در اين راستا گردشگري به عنوان فعاليتي به شمار مي ­آيد كه منجر به تغييرات بسياري در كيفيت زندگي جوامع مي­ شود. از همين رو هدف پژوهش حاضر بررسي اثرات توسعه گردشگري بر ابعاد كيفيت زندگي در شهر چابهار است. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و از نظر شيوه اجرا توصيفي- تحليلي است. جامعه آماري پژوهش را همه شهروندان شهر چابهار تشكيل ي­دهند كه براساس سرشماري عمومي مسكن سال 1395 تعداد 106739 نفر بوده است كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. جمع آوري داده­ هاي پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوري شده است. روايي پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتيد و كارشناسان مورد تاييد واقع شده است. همچنين جهت بدست آوردن پايايي آن از آلفاي كرونباخ استفاده شده است. مقدار آلفاي كرونباخ بدست آمده نشان مي­ دهد كه پرسشنامه از اعتبار لازم جهت سنجش متغيرهاي تحقيق برخوردار است و عدد مطلوبي است. جهت تجزيه و تحليل يافته­هاي پژوهش از آزمون تي تك نمونه­اي، تحليل رگرسيون چند متغيره و ضريب همبستگي پيرسون استفاده شده است. نتايج آزمون تي تك نمونه­اي نشان داد كه وضعيت شاخص اقتصادي (3/155)، كالبدي-فيزيكي (3/102)، سلامت و بهزيستي فردي (3/173)، آموزش و فرهنگ (3/212) و تفريح و سرگرمي (3/276) بالاتر از ميانگين مطلوب (3) ارزيابي شدند و تنها شاخص زيست محيطي (2/903) پايين­تر از وضعيت مطلوب ارزيابي شده است. نتايج تحليل رگرسيون نشان داد كه توسعه گردشگري بيشترين اثر را بر شاخص زيست محيطي كيفيت زندگي با مقدار بتاي0/399 داشته است؛ و كم­ترين اثر را بر شاخص آموزش و فرهنگ با مقدار بتاي 0/088 داشته است. همچنين ميزان تاثير بر شاخص اقتصادي (0/282)، كالبدي- فيزيكي (0/143)، سلامت و بهداشتي فردي (0/103) و تفريح و اوقات فراغت (0/188) بوده است.

Today, the quality of urban life is the key concept in urban planning. Thus, in many developed countries, planners are trying to show quality of life at different geographical levels so that they can find optimal solutions to improve the quality of life. In this regard, tourism is considered as an activity that leads to many changes in the quality of life of the communities. Therefore, the purpose of the present study is to investigate the effects of tourism development on quality of life aspects of Chabahar. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical. The population of the study consisted of all citizens of Chabahar city based on the general housing census of 1395, 106739 persons, using the Cochran formula, 384 persons were selected as the sample size. The research data were collected using a researcher-made questionnaire. The validity of the questionnaire was confirmed by the opinions of professors and experts. Cronbach's alpha was also used to obtain its reliability. The obtained Cronbach's alpha indicates that the questionnaire has validity for measuring the research variables and is a desirable number. One sample t-test, multivariate regression analysis and Pearson correlation coefficient were used to analyze the findings. The results of one-sample t-test showed that the status of economic index (3.155), physical-physical (3.102), personal health and well-being (3.173), education and culture (3.221) and recreation and entertainment (3.276) were rated above the optimal mean (3) and only the environmental index (2.2903) was lower than the optimal condition. Results of regression analysis showed that tourism development had the highest effect on environmental quality of life index with beta value of 0.999 and the least effect on education and culture index with beta value of 0.08. Also the effect on economic index (0.228), physical-physical (0.143), personal health (0.103), and recreation (0.188).