بررسي قهرمان و ضد قهرمان در سام‌نامه خواجوي كرماني

فاقد عنوان لاتين

حماسه در لغت به معناي دلاوري و شجاعت و در اصطلاح ادبي به آثار منظوم و منثوري كه رخدادهاي پهلواني و اعمال دلاوري و مردانگي قهرمانان و پهلوانان يك ملت و يك آيين و كيش را كه در راه استقلال كشور و حفظ آيين خويش كوشيده‌اند توصيف و منعكس كرده؛ قلمداد مي‌شود. در هر حماسه همواره در مقابل قهرمان داستان نيرو يا نيروهايي متضاد قرار مي‌گيرند تا وي را از رسيدن به هدف خويش باز دارند. آثاري چون سام‌نامه، تجلي‌گاه جدال مداوم دو نيروي قهرمان و ضدقهرمان است. اين جستار به منظور شناخت شخصيت و ويژگي‌هاي قهرمان و ضد قهرمان در اثر حماسي سام‌نامه، تنظيم گرديده است. همچنين ياريگران قهرمان و ضدقهرمان با كنش‌هاي متفاوت شناسايي و تفسير شده‌اند. در اين مقاله از روش توصيفي-تحليلي با ابزار گردآوري كتابخانه‌اي و با مطالعة منابع و مآخذ استفاده شده و به استخراج ويژگي‌ها و صفات قهرمان و ضدقهرمان پرداخته است. نتايج نشان‌مي‌دهد كه طبقه‌بندي عناصر اهريمني و ضدقهرمان بر اساس دو عنصر نوع و كنش صورت پذيرفته است. در سام‌نامه قهرمان سام است و ضدقهرمانان به چهاردستة كلّي انساني، حيواني، طبيعي و ماوراءالطبيعي تقسيم مي‌شوند. بر اساس كنش نيز در اثر مذبور كنش جدال بالاترين بسامد را در ميان ديگر انواع كنش به خود اختصاص داده است.

Epic, in its literal sense, means bravery and courage and in its literary meaning, it refers to poetry and prose which depict and reflect the courageous acts and events and the bravery of the heroes of a nation and a creed attempting to achieve independence and keeping their own creed. In every epic, there have always been some opposite forces against the hero in order to prevent his achieving his goals. Such works as Sam-Nameh is a representation of the constant fight between the hero and anti-hero forces. The present study has attempted to identify the personality and the characteristics of heroes and anti-heroes in Sam-Nemeh. The helpers of the heroes and anti-heroes with different actions have been identified and interpreted. Having applied a descriptive-analytic approach and collected data through studying the references, the present study has extracted the characteristics and the features of the heroes and anti-heroes. The results show that the evil and anti-hero elements have been classified based on two elements including the type and action. In Sam-Nameh, Sam is the hero and the anti-heroes are generally classified into four main groups including humane, bestial, natural, and supernatural. Also, in terms of the action, in Sam-Nameh, fighting has been the most frequent among the other actions.