تبيين و تحليل نقش حس و تجربه در مراحل شناخت تصديقي و قضيه‌اي در نگاه صدرالمتألهين

Explanation and analysis of the role of sense and experience in the stages of judgmental knowledge in Mulla Sadra’s approach

از جمله مسائل مهمي كه در معرفت‌شناسي صدرايي مي‌توان مطرح نمود؛ اين است كه در نگاه وي معرفت تصديقي تنها در يك مرحله براي نفس محقق مي‌گردد يا داراي مراحل و مراتب متعددي است؟ از دل اين پرسش و با ربطش به نقش حس و تجربه در نظام معرفت‌شناختي صدرايي به مسأله‌ي ديگري دست مي‌يابيم و آن اين است كه نقش حس و تجربه در مراحل شناخت قضيه‌اي از منظر صدرالمتألهين چگونه است؟ نگارندگان در پژوهش حاضر بر اساس روش توصيفي – تحليلي به دنبال تبيين و تحليل نقش حس و تجربه در مراحل شناخت قضيه‌اي در نگاه صدرالمتألهين هستند. ملاصدرا بر اين ديدگاه است كه مراحل شناخت‌هاي تصديقي عبارتند از: تصديقات و قضاياي عقلي پايه، تصديقات و قضاياي حسي و خيالي جزئي و تصديقات و قضاياي عقلي مستنتج كه از منظر صدرايي حواس در مرحله‌ي قضاياي حسي جزئي داراي نقش مستقيمي هستند.درالمتألهين چگونه است؟ نگارندگان در پژوهش حاضر بر اساس روش توصيفي – تحليلي به دنبال تبيين و تحليل نقش حس و تجربه در مراحل شناخت قضيه‌اي در نگاه صدرالمتألهين هستند. ملاصدرا بر اين ديدگاه است كه مراحل شناخت‌هاي تصديقي عبارتند از: تصديقات و قضاياي عقلي پايه،تصديقات و قضاياي حسي و خيالي جزئي و تصديقات و قضاياي عقلي مستنتج كه از منظر صدرايي حواس در مرحله ي قضاياي حسي جزئي داراي نقش مستقيمي هستند.

Among the important issues that can be represented in Sadra's epistemology; is that whether the affirmative knowledge is realized in only one stage for the soul or in several stages and levels? From the heart of this question and its relation to the role of sense and experience in Sadra's epistemological system, we reach another issue which is what is the role of sense and experience in the stages of propositional knowledge from Mulla Sadra’s perspective? In the present study, based on the descriptive-analytical method, the authors seek to explain and analyze the role of sense and experience in the stages of propositional knowledge in Mulla Sadra’s point of view. Accordingly, the stages of affirmative cognitions are: affirmations and basic rational propositions, affirmations and particular sensory and imaginary propositions, and inferred rational affirmations and propositions which from Sadra's point of view, have a direct role in the process of particular sensory propositions.