تحليل تطبيقي نقد نظام اجتماعي مردسالار در شعر سيمين بهبهاني و فهميده رياض

بسياري از انديشمندان و روشنفكران، ريشه عقب‌ماندگي و مشكلات زنان را در نظام اجتماعي مردسالار دانسته‌اند. لذا سال‌ها قبل جنبش آزادي زنان در ايران و پاكستان شكل گرفت كه يكي از هدف‌هاي آن مبارزه با نظام اجتماعي مردسالار بوده است. در اين ميان زنان اهل قلم به مقوله‌ي تبعيض و بي‌عدالتي نسبت به زن واكنش نشان داده و آثاري را با اين مضمون پديد‌ آورده‌اند. سيمين بهبهاني شاعر ايراني و فهميده رياض شاعر پاكستاني درونمايه‌ي نقد نظام اجتماعي مردسالار و بيان مشكلات زنان در اين جوامع را در اشعار خويش دستمايه‌ي مضمون‌سازي قرارداده‌اند. در اشعار زنانه‌ي دو شاعر ياد شده، مشكلات و مسايل زنان و انتقاد از نظام اجتماعي مردسالار با بسامدي قابل توجّه بازتاب يافته است لذا در اين پژوهش بازتاب موضوع يادشده در شعر دو شاعر ايراني و پاكستاني به روش توصيفيتحليلي و با رويكرد تطبيقي با بهره‌گيري از برخي اصول و آموزه‌هاي جامعه‌شناسي ادبيات واكاوي و تحليل شده است. نتايج حاصل از پژوهش حاكي از آن است كه انتقاد از نظام اجتماعي مردسالار يكي از گفتمان‌هاي اصلي شعر سيمين بهبهاني و فهميده رياض است كه در قالب مضاميني؛ همچون سلب آزادي‌هاي اجتماعي، ازدواج اجباري، جواز چندهمسري مردان و ... بازتاب يافته و به تصوير كشيده شده است؛ با اين تفاوت كه نقد‏هاي اجتماعي سيمين بهبهاني آميخته با نوعي رمانتيسم، احساساساتي و سطحي؛ اما انتقادات فهميده رياض عميق، متفكرانه، تند و همراه با دلالت‏هاي آشكار وپنهان سياسي است.