واكاوي هنرسازه‌ فاواميزي در اشعار احمد شاملو و آدونيس

فاواميزي به عنوان شگردي ادبي كه به شكستن سنتِ ازدواجِ درون خانوادگي واژگان و ايجاد شبكه‌هاي جديد همنشيني منجر مي‌شود، نقش بارزي در زيبايي و انسجام ساختاري متون ادبي دارد. از آنجا كه واژگان در اثر همنشيني مداوم با يكديگر اثربخشي خود را از دست مي‌دهند؛ لذا براي اثربخشي مي‌توان با عدول از هنجارهاي حاكم بر زبان معيار، واژگان را از يك خانواده انتخاب كرد و در كنار خانواده‌اي ديگر قرار داد تا به برجسته‌سازي ادبي و گشودن آفاقي جديد و نيز تأثير بر مخاطب بينجامد. باري، اين هنرْسازه به گونه‌اي بارز در شعر احمد شاملو (1379-1304) و آدونيس (1930) شاعر نوگراي سوري، آشكار است. اين پژوهش، براساس روش توصيفي تحليلي، مصاديق مشابه و برجسته‌ فاواميزي، كاركرد و دلالت‌هاي آن‌ را در اشعار اين دو شاعر تحليل و بررسي مي‌كند. از اين رهگذر وجود اين هنرْسازه در قالب تركيب‌هايي كه از امتزاج دو خانواده‌ متفاوت طبيعي، فرهنگي، اجتماعي، مذهبي و ماورائي پديد آمده‌اند، قابل تأمل است. اين دو شاعر در اشعارشان فضاهاي بسياري از فاواميزي را به نمايش گذاشته‌اند، ولي غالبا يك سويه‌ اين تركيب‌ها را از طبيعت بر‌گزيده‌اند. به نظر مي‌رسد كه اين پيوند تنگاتنگ با طبيعت و مظاهر آن كه با ظرفيت‌هاي هنري طبيعت شكل گرفته، بستري مناسب را براي تصويرسازي تجربه‌ها و انديشه‌هاي آن‌ها فراهم ‌آورده‌است.