جنسيت، گذران وقت و نقش‌هاي خانوادگي: اهميت منابع نسبي و دسترسي زماني

دگرگوني در ابعاد گوناگون خانواده در جريان تغييرات گسترده‌ ساختاري و نگرشي در كشور، در ادبيات پژوهشي مستند شده است؛ اما تاكنون تفاوت‌هاي جنسيتي در نقش‌هاي خانوادگي در سطح ملي بررسي نشده است. اين مقاله با استفاده از داده‌هاي طرح گذران وقت 13941393 مناطق شهري كشور و با به‌كارگيري رويكردهاي منابع نسبي و دسترسي زماني، تفاوت‌هاي زنان و شوهران در مجموع مشاركت در فعاليت‌هاي غيردستمزدي مربوط به خانوار را در مراحل مختلف زندگي خانوادگي به تصوير كشيده و آن‌ها را تبيين مي‌كند. يافته‌ها از يك الگوي واضح نان‌آوري مردان و خانه‌داري زنان حكايت دارند، هرچند زنان و شوهران مدت زمان مشابهي را به هريك از مجموعه فعاليت‌هاي اجتماعي و فردي اختصاص مي‌دهند. علاوه بر مدت زمان اختصاص‌يافته به فعاليت‌هاي خانگي، الگو و شدت نوسانات آن در مسير زندگي خانوادگي نيز بين زنان و شوهران متفاوت است. به‌علاوه، تجربه زنان بيش از شوهران با شاخص‌هاي منابع نسبي و دسترسي زماني قابل تبيين مي‌باشد. وجود رابطه بين فعاليت‌هاي خانگي و متغير جنسيت پس از تعديل ساير متغيرها از تسلط ارزش‌ها و هنجارهاي جنسيتي بر عوامل اجتماعياقتصادي و جمعيت‌شناختي مورد مطالعه حكايت دارد.