تأثير سالمندي جمعيت بر آينده نظام بازنشستگي ايران

ايران از جمله كشورهايي است كه تأمين مالي نظام بازنشستگي آن به روش پرداخت جاري است. يكي از مشكلات اصلي اين روش، تغيير نسبت جمعيت فعال به جمعيت بازنشسته است كه البته در ايران به­طور مداوم در حال كاهش است. در واقع، جمعيت ايران در آستانه‌ سالمندي است و نيازمند برنامه‌ريزي آينده‌محور در اين زمينه است. هدف اين مقاله بررسي تأثير سالمندي جمعيت بر نظام بازنشستگي ايران است. براي اين منظور الگوي نسل‌هاي همپوشان 55 دوره‌اي براي اقتصاد ايران شبيه­سازي گرديد. نتايج نشان مي­دهد كه با كاهش رشد جمعيت و افزايش نسبت سالمندي جمعيت، ميزان توليد ناخالص داخلي در سال­هاي آتي به­شدت كاهش مي‌يابد و درصورت عدم اصلاحات ساختاري، نظام بازنشستگي با كسري مداوم و فزاينده­اي مواجه خواهد بود. با فرض اصلاحات پارامتريك در نظام بازنشستگي نظير افزايش سن بازنشستگي، نتايج نشان مي­دهد كه اگر سن بازنشستگي فقط براي زنان به 55 سال افزايش يابد، كسري به 9 درصد از توليد ناخالص داخلي در سال 1435 خواهد رسيد. اگر سن بازنشستگي زنان و مردان به 60 سال افزايش يابد، كسري به 5/6 درصد از توليد ناخالص داخلي در سال مذكور خواهد رسيد و اگر براي هر دو جنس به 65 سال افزايش يابد، كسري بودجه در اوج خود در سال 1440 تنها 2 درصد از توليد ناخالص داخلي خواهد بود و بعد از آن به صفر ميل مي­كند.