نانوكامپوزيت هيدروژل‌ها: روشي نويد بخش جهت توسعه سامانه‌هاي پاسخگو به تحريك و كاربرد آن در دارورساني هدفمند

مقدمه: با توسعه هيدروژل‌ها از حدود نيم قرن پيش، كاربرد آن‌ها در حوزه‌هاي مختلف پزشكي از جمله دارورساني شاهد گسترش قابل‌توجهي بوده است. هيدروژل‌هاي مورد استفاده در اين حوزه با پليمرهاي مصنوعي نظير پلي‌وينيل‌پيروليدون، پلي‌وينيل‌الكل و يا پليمرهاي طبيعي نظير كيتوزان، آگارز، و اسيد‌هيالورونيك جهت توسعه حامل‌هاي دارويي زيست سازگار، تجزيه‌پذير و غير ايمونوژنيك توليد مي‌شوند. با اين حال، محدوديت‌هايي نيز از قبيل عدم پاسخگويي مناسب به تحريك، همگني كم و ظرفيت بارگيري ضعيف براي داروهاي آب‌گريز، به دليل ماهيت آب دوست هيدروژل، استفاده از هيدروژل‌ها براي انتقال دارو را محدود كرده است. استفاده از نانو‌ذرات در ساختار هيدروژل‌ها جهت توليد نانوكامپوزيت هيدروژل منجر به برقراري برهمكنش‌هاي متنوع‌تري نظير هيدروژني و الكترواستاتيك نسبت به برهمكنش كوالانسي بين پليمرهاي هيدروژل مي‌شود. اين برهمكنش‌ها، علاوه بر تقويت خواص مكانيكي هيدروژل و همگني بيشتر منجر به انتقال هدفمند به كمك عوامل پاسخگو به تحريك متنوع، رهايش پايدار و افزايش بارگذاري داروهاي آب‌گريز كه طيف وسيعي از داروها در حوزه درمان سرطان و زخم پوش‌ها را در برمي‌گيرند مي‌شود. نتيجه‌گيري: بررسي پژوهش‌هاي صورت گرفته در 20 سال اخير نشان مي‌دهد كاربرد نانوكامپوزيت هيدروژل‌ها در دارورساني شامل طيف گسترده روش‌هاي توليد، نوع نانو‌ذرات استفاده شده براي ايجاد مكانيسم‌هاي تحريك متنوع و كاربرد‌هاي درماني است. اهداف اين تحقيقات توليد سامانه‌هايي هوشمند براي رهايش كنترل شده تحت عوامل تحريك بوده تا با انتقال هدفمند و طولاني مدت دارو دفعات دريافت دارو را كاهش و از اثرات مخرب روش‌هاي متداول درمان سرطان مانند شيمي‌درماني و عوارض زخم‌‌هاي مزمن به كمك رهايش فاكتورهاي رشد بكاهند.