طبقه بندي تغييرات طول دوره هاي خشك وابسته به بارش در ايران

Classification of changes in the length of rainfall-dependent dry periods in Iran

جهت بررسي رفتار طول دوره هاي خشك از داده‌هاي بارش در مقياس روزانه براي 45 ايستگاه سينوپتيك ايران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزيع فضايي دوره‌هاي خشك از توالي هاي10، 20، 30 و بيش‌تر از30 روزه استفاده و به پهنه تبديل شدند. نتايج نشان داد كه بيشترين رخداد فراواني دوره هاي خشك بلندمدت(30 روز و بيشتر)، با 86 رخداد مربوط به پهنه ي جنوب-شرق ايران و ايستگاه ايرانشهر است. كمترين فراواني نيز با 3 مورد متعلق به ايستگاه رشت در كرانه جنوب‌غربي درياي خزر در شمال ايران بوده است. براي ارزيابي نوع توزيع دوره هاي خشك، تداوم بازگشت و احتمال وقوع آنها از توزيع احتمالاتي ماركوف مرتبه دوم استفاده شد. ماتريس احتمال و دوره‌ي بازگشت براي تداوم هاي 10، 20 و 30 روزه در مقياس ماهانه محاسبه و مشخص گرديد كه ماههاي خرداد و فروردين كوتاهترين دوره بازگشت دوره هاي خشك(18 روزه) در مناطق خشك مركزي و شرقي كشور با بيشترين احتمال رخداد(89 درصد) و طولاني‌ترين دوره بازگشت مربوط به ماههاي مهر و آبان در پهنه هاي مرطوب نوار ساحلي شمال و شمال‌غرب كشور با (338روزه) و كمترين احتمال رخداد(28درصد) است.

To study the behavior of dry period lengths, precipitation data were used on a daily scale for 45 synoptic stations in Iran (1985-2017). In order to spatially distribute the dry periods, sequences of 10, 20, 30 and more than 30 days were used and turned into zones. The results showed that the highest frequency of long-term dry periods (30 days and more), with 86 events is related to the south-eastern part of Iran and Iranshahr station. The lowest frequency with 3 cases belonged to Rasht station on the southwest coast of the Caspian Sea in northern Iran. The second-order Markov probability distribution was used to evaluate the type of dry period distribution, return continuity and their probability of occurrence. Probability matrix and return period for 10, 20 and 30 day continuities were calculated on a monthly scale and it was determined that June and April were the shortest dry period return periods (18 days) in the arid central and eastern regions of the country with the highest probability of occurrence ( 89%) and the longest return period is related to October and November in the wetlands of the north and northwest coast of the country (338 days) and the lowest probability of occurrence (28%).