طراحي سيستم مترجم مبتني بر آواتار زبان فارسي به زبان اشاره فارسي

پيشينه و اهداف:زبان اشاره يك زبان ديداري است كه از شكل‌هاي دست، بيان چهره‌اي ژست‌ها و زبان بدني جهت برقراري ارتباط استفاده مي‌كند. مطالعات زبان‌شناختي نشان داده‌اند كه زبان‌هاي اشاره هم‌چون زبان‌هاي گفتاري، طبيعي و برطرف‌كننده‌ نياز ارتباطي گويشوران خود هستند. زبان اشاره نه يك زبان واحد است كه جهاني باشد و نه هر كشوري زبان اشاره معادل زبان گفتاري خود دارد. زبان‌هاي اشاره بسياري در جهان وجود دارند؛ از جمله زبان اشاره آمريكايي، انگليسي، ژاپني، ايتاليايي، تركي، فارسي و... . زبان اشاره فارسي، زبان طبيعي ناشنوايان ايران مي‌باشد.توانايي ارتباط مؤثر گامي پراهميت در برقراري روابط و مشاركت ناشنوايان در اجتماع است. پشتيباني و حمايت نشدن از جانب جامعه شنوا، افراد ناشنوا را به سمت منزوي شدن و ساير مشكلات اجتماعي مي‌كشاند. به‌منظور غلبه بر موانعي كه ميان افراد شنوا و افراد دچار آسيب شنوايي وجود دارد، سيستم مترجمي نياز است تا پيغام‌ها را متناسب با زبان گفتاري به زبان اشاره‌اي آن بازگرداند. يك سيستم مترجم زبان اشاره مي‌تواند توسط ناشنوايان، خانواده‌ها و دوستان اين دست از افراد، افراد نابينا – ناشنوا، افرادي كه بر اثر عواملي، قدرت تكلم خود را از دست داده‌اند، اساتيد و معلمان، كادر پزشكي و نيز افرادي كه علاقه‌مند به يادگيري اين زبان هستند، مورد استفاده و بهره‌برداري قرار گيرد. اين مقاله، با ارائه يك سيستم مترجم خودكار جهت ترجمه زبان فارسي به زبان اشاره فارسي، درصدد آن است كه ناشنوايان ايران را در برقراري ارتباط هرچه بهتر ياري رساند.روش‌ها‌: سيستم مترجم پيشنهادي، به منظور تبديل متن فارسي به زبان اشاره فارسي نيازمند استفاده از يك معماري مي‌باشد. به دليل ماهيت زبان فارسي به عنوان زبان ورودي سيستم مترجم و نيز مشكلات موجود در زبان اشاره فارسي به عنوان زبان خروجي سيستم مترجم، معماري سيستم‌هاي مترجم ارائه شده در ساير زبان‌ها قابل ارائه و توسعه در خصوص زبان فارسي نمي‌باشند. يكي از مهم‌ترين مسائل در زبان اشاره فارسي، عدم وجود اشاره معادل براي برخي كلمات است. به منظور فايق آمدن بر اين مشكلات، معماري متناسب با زبان فارسي و زبان اشاره فارسي ارائه شد. سيستم ارائه شده، با استفاده از معماري پيشنهادي، متن به زبان فارسي را در قالب كلمه يا جمله از كاربر دريافت كرده، پس از انجام پردازش‌هاي اوليه و با استفاده از ماژول تبديل واژگاني، آن را به معادل خود در زبان اشاره فارسي تبديل و ترجمه مي‌نمايد. در نهايت، زبان اشاره معادلِ يك كلمه، عبارت يا جمله ورودي، توسط يك آواتار، نمايش داده خواهد شد. براي اين منظور، از انتقال كلمات ترجمه‌شده به زبان مياني سيستم نشان‌گذاري هامبورگ (HamNoSys)، تبديل زبان مياني به زبان نشان‌گذاري حالات اشاره (SiGML) و آن‌گاه به حركت درآوردن شخصيت انيميشني به كمك آن، استفاده مي‌شود.يافته‌ها: براي ارزيابي سيستم مترجم زبان فارسي به زبان اشاره فارسي، از يك مجموعه جمله تست استفاده شده است. پس از بررسي‌هاي صورت گرفته مشخص شد سيستم پيشنهادي كارايي، فضاي ذخيره‌سازي و سرعت قابل قبولي دارد.    نتيجه‌گيري: تحقيقات در زمينه‌ علوم بين رشته‌اي زماني بسيار كارآمد و مؤثر است كه تحقيقات در تمام علوم درگير، به ميزان برابر انجام شده و هريك چالش‌هاي مربوط به رشته خود را برطرف سازند. به‌عنوان نمونه، مهم‌ترين چالش در تكميل سيستم مترجم زبان اشاره فارسي، عدم وجود پژوهش زبان شناختي در خصوص زبان اشاره فارسي مي‌باشد. سيستم مترجم ارائه شده، تركيبي از علوم زبان‌شناسي، علوم اجتماعي و علوم مهندسي است. تمركز بر روي هريك از اين بخش‌ها و ارتقاي آن‌ها، باعث پيشرفت چشمگير در سيستم ارائه شده مي‌شود. با اين وجود، سيستم ارائه‌شده، مي‌تواند تا حد زيادي روابط ميان افراد شنوا و ناشنوا را بهبود بخشد. مي‌توان روي هريك از ماژول‌هاي معماري پيشنهادي تمركز كرد و به ارتقا و بهبود هركدام پرداخت. همچنين مي‌توان به يكپارچه‌سازي واحد اح